Αναλόγιον, Εκκλησία και Εκκοσμίκευση, τχ. 4 (2003), σσ. 171.
Το 4ο τχ. του περιοδικού Αναλόγιον, τριμηνιαίας έκδοσης της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης, έχει ως κύριο θέμα τις καταγωγικές προϋποθέσεις της εκκοσμίκευσης ως αλλοτρίωσης του εκκλησιαστικού οράματος της Βασιλείας. Στο προλογικό σημείωμα παρέχεται ένας εισαγωγικός προβληματισμός στο αφιέρωμα του τεύχους, το οποίο κοσμείται εικαστικά με έργα του Θεοχάρη Μορέ.
Σε ένα ευσύνοπτο κείμενο, «Εκ του κόσμου / ουκ εκ του κόσμου», ο Χρήστος Γιανναράς οριοθετεί την Εκκλησία ως ελευθερία από τη φύση, αγαπητική εμπιστοσύνη αυτοπαράδοση, ενώ τα αντίθετα, υποταγή στη φυσική αναγκαιότητα, απαίτηση αυθυπαρξίας και ορμή αυτασφάλισης, σηματοδοτούν την εκκοσμίκευση.
Ο π. Φιλόθεος Φάρος θεωρεί ως συμπτωματολογία εκκοσμίκευσης της Εκκλησίας το εξουσιαστικό φαινόμενο, τον δικανισμό και τον ευσεβισμό, την απουσία αγάπης και ελευθερίας, η οποία συμπτωματολογία αφορά τους ίδιους τους «Χριστιανούς» και δη τους «Χριστιανούς ποιμένες».
Αγχιβασία υπό το διπλό κίνδυνο της «δεξιάς» και της «αριστερής» εκκοσμίκευσης θεωρεί το αυθεντικό εκκλησιαστικό γεγονός ο π. Βασίλειος Θερμός. Αριστερή εκκοσμίκευση υπάρχει όταν χάνεται το ασκητικό ήθος και η εσχατολογική εγρήγορση ενώπιον του κόσμου, ενώ δεξιά ή «ευσεβής» εκκοσμίκευση εμφανίζεται όταν η παραδοσιαρχία επιβάλλει την ανελεύθερη τήρηση των σημαινόντων εν αγνοία του βάθους των σημαινομένων του εκκλησιαστικού γεγονότος.
Τους εκκοσμικευτικούς κινδύνους για τον ορθόδοξο μοναχισμό εξετάζει ο μοναχός Μωυσής Αγιορείτης, ενώ ο π. Αδαμάντιος Αυγουστίδης συζητά το θέμα «εκκοσμίκευση και συντηρητισμός». Ο Θανάσης Ν. Παπαθανασίου στο δοκίμιό του, με αφορμή τον πειρασμό του Πέτρου κατά τη Μεταμόρφωση, «καλόν εστιν ημάς ώδε είναι», εστιάζει στην άρνηση της εσχατολογικής ιεραποστολικής οδοιπορίας της Εκκλησίας ως μια «ιδιαίτερη περίπτωση εκκοσμίκευσης». Την διαφορά της Εκκλησίας από την θρησκεία και της αγιότητας από τη θρησκευτικότητα με μέτρο και κριτήριο την εσχατολογία εξάλλου πραγματεύεται ο π. Μιχαήλ Καρδαμάκης, με σκοπό να διαλευκάνει τον εκκοσμικευτικό κίνδυνο.
Με αφορμή το έργο του φιλοσόφου LudvigFeuerbach, ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος διερευνά σύγχρονες απόπειρες της δυτικής πνευματικής ιστορίας να απεμπλακεί από την οντολογία και την ιστορία της Ισχύος ως θετικές πλευρές για έναρξη διαλόγου με την ορθόδοξη θεολογία.
Στο άρθρο του «Εκκλησία και Δίκαιο σε μια εκκοσμικευμένη κοινωνία» ο Πάνος Νικολόπουλος, μετά από μια σύντομη ιστορική αναδρομή και μια εξέταση των παρόντων προβλημάτων στις σχέσεις της Εκκλησίας με το Κράτος και ιδιαίτερα με τθέματα που άπτονται του Δικαίου, καταθέτει προτάσεις μιας εναλλακτικής ποιμαντικής τακτικής προς αποφυγήν των εκκοσμικευτικών παγίδων στη συνάντηση της Εκκλησίας με τη σφαίρα του Δικαίου.
Συνέντευξη με θέμα «Εκκοσμίκευση και εν-χρίστωση της Εκκλησίας» πήρε ο αρχισυντάκτης του περιοδικού Θεόφιλος Αμπατζίδης από τον Αρχιμ. Αρσένιο Μέσκο, ο οποίος τονίζει ότι η Εκκλησία οδηγείται στο περιθώριο της ζωής καθώς απώλεσε προοδευτικά το δυναμισμό της και απολίθωσε τη ζωντανή της παράδοση, ενώ ο Σταύρος Γιαγκάζογλου, στην ενότητα των θεολογικών δοκιμίων, πραγματεύεται ιστορικά και θεολογικά την ανάπτυξη της φεμινιστικής θεολογίας και το ζήτημα της χειροτονίας των γυναικών σε ορθοδοξία και δύση, μεμφόμενος την εισαγωγή κοινωνιολογικών ζητημάτων στην εκκλησιολογία ως άλλη μια εκκοσμικευτική τάση.
Το περιοδικό συμπληρώνεται από τη συνήθη ύλη, Ανθολόγιο ποιητών, Συναξάριον, Ιδιόμελα, Σχόλια επίκαιρα και ανεπίκαιρα και Βιβλιοστάσιον.