~ Orthodox Theological Digital Library I.M.D. ~

Κληρονομία, Τόμος 6, Τεύχος Β΄, Ιούλιος 1974, σσ. 444

Το Τεύχος αυτό της Κληρονομίας περιλαμβάνει εννέα (9) ενδιαφέρουσες Μελέτες, σημαντικές Βιβλιοκριτικές και τα Χρονικά της εποχής.

Ο Στυρ. Κυριαζόπουλος  κάνει μια ενδιαφέρουσα μελέτη της ηθικής των πολιτικών θεσμών του 5^ου αιώνα π.Χ.  Στη συνέχεια αναλύει σχετικά χωρία του Αριστοτέλη γύρω από τον «Λόγο»και την «ψυχή», που οδήγησαν και τη θεολογική σκέψη στην ανάλυση και ερμηνεία παρόμοιων όρων.

Ο OlivierClement εξετάζει λεπτομερώς την Σύνοδο της Λυώνος. Ο συγγραφέας κάνει μια αναδρομή στην αρχή και τα αίτια  του σχίσματος, εκτίθενται αναλυτικά οι λόγοι αποτυχίας της «Ένωσης» της Λυώνος καθώς επίσης και το πρόβλημα του Filioque. Στη συνέχεια εκτίθεται αναλυτικά η θεολογική σκέψη Ανατολής και Δύσης περί του Αγίου Πνεύματος  και παραθέτει απόψεις διαφόρων ερευνητών.

Ο Παν. Χρήστου παρουσιάζει τα προβλήματα τα οποία ανακύπτουν από την εξέταση της σημαντικής επιστολής «Προς Διόγνητον». Παράλληλα κάνει κριτική στο υπάρχον κείμενο δίδοντας νέα ερμηνευτικά στοιχεία στον αναγνώστη.

Ο JohnRomanidis αναλύει στο κείμενο όλα τα στοιχεία γύρω από το πρόβλημα του Filioque. Το κείμενο απευθύνεται κυρίως προς τους Αγγλικανούς. Μετά από μια ιστορική ανάλυση των όρων γέννησις και εκπόρευσις του Αγίου Πνεύματος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η χρήση του όρου εκπόρευσις εκ του Πατρός σημαίνει τον ακατάληπτο τρόπο της προέλευσης του Αγίου Πνεύματος εκ του Πατρός «κατά τρόπο όστις δεν είναι της γεννήσεως».

Ο Θεόδωρος Ζήσης μελετά την πραγματεία του Μητροπολίτη Νικαίας Ευστρατίου (1050-1120) με θέμα την αναίρεση των Χριστολογικών δοξασιών των Αρμενίων, καθώς και τις δογματικές και ιστορικές εξελίξεις των παραπάνω κειμένων.

Ο Παναγιώτης Νέλλας ερευνά τις θεολογικές πηγές του Νικολάου Καβάσιλα, ενός συγγραφέα προσυλομένου στην πατερική παράδοση. Πηγές του παραπάνω είναι η χριστολογία του αποστόλου Παύλου αλλά και ο Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, ο Ωριγένης, ο Ιωάννης Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος Παλαμάς.

Ο Ιερομόναχος Ειρηναίος Bulovic μελετά την καρδιακή προσευχή του Ιησού μέσα από το έργο του Μάρκου του Ευγενικού και φέρει τον τίτλο «Λόγος θαυμάσιος περί των εκφερομένων τη θεία ευχή ρημάτων». Το παραπάνω έργο βρίσκεται ως παράφραση στην Φιλοκαλία.

Ο Αρχιμ. Ναυκρατίου Τσουλκανάκης μελετά την προσωπικότητα του θεολόγου Ιωάννου ή Γιαννακού της Θεσσαλονίκης, ο οποίος διηύθυνε την ομώνυμη Σχολή της Θεσσαλονίκης. Πλούσια βιβλιογραφική παρουσίαση και Παράρτημα διαφόρων επιστολών του 18^ου αιώνα.

Τέλος, παρουσιάζονται νέες Πατερικές Εκδόσεις, πλούσιο Βιβλιογραφικό Δελτίο (σελ. 401-452), ενώ ο καθηγητής Ιωάννης Ρωμανίδης περιγράφει το ιστορικό αναγόρευσης του Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Ιακώβου σε επίτιμο διδάκτορα της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης.

Κληρονομία, Τόμος 8, Τεύχος Α΄, Ιανουάριος 1976, σσ. 216

Το Τεύχος αυτό της Κληρονομίας περιλαμβάνει ένδεκα (9) ενδιαφέρουσες Μελέτες, σημαντικό Βιβλιογραφικό Δελτίο και τα Χρονικά της εποχής.

Ο Ευάγγελος Χρυσός, στην πλούσια αυτή εργασία, μελετά πτυχές από τις νομικές σχέσεις μεταξύ Ρωμαίων και Περσών. Η μελέτη αυτή εντάσσεται στην ευρύτερη έρευνα που αποβλέπει στο να εντοπίσει τις νομικές προϋποθέσεις της εξωτερικής πολιτικής της ίδιας περιόδου.

Ο ConstantineN. Tsirpanlis ερευνά τη θεολογία του Μεγάλου Αθανασίου για τη σωτηριολογία κυρίως μέσα από το έργο του για την πτώση και την ενσάρκωση.

Ο Θεόδωρος Ζήσης συνεχίζει τη μελέτη των αντιαρμενικών συγγραφικών κειμένων του Μητροπολίτου Νικαίας Ευστρατίου (1050-1120) ως συνέχεια του ίδιου κειμένου στο Περιοδικό Κληρονομία 7(1975)315-326.

Ο Γεώργιος Κ. Παπάζογλου, στην ενδιαφέρουσα αυτή μελέτη, παρουσιάζει το έργο «Περί της αρχής του Πάπα» του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ανθίμου (14^ος αιώνας). Το κείμενο που παρατίθεται βρίσκεται στο Σιναΐτικο Κώδικα 1787,

Ο ΜatthewG. Chapman ερευνά τη σημασία του έργου “ChristianMonasticism” του DomDavidKnowlesγια τον ησυχασμό του Γρηγορίου Παλαμά.

ODianeTouliatos-Bankerσυγκρίνει το Τυπικό της Ακολουθίας του Εσπερινού στα διάφορα χειρόγραφα.

OJoanComan παρουσιάζει τους πατέρες και τα στοιχεία πνευματικότητας που βρίσκει κανείς στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρουμανίας κυρίως μέσα από τα χριστολογικά και ανθρωπολογικά κείμενα.

OPanayotisNellasμελετά το θεολογικό υπόβαθρο για το «βασίλειο ιεράτευμα», δηλ. το ρόλο των λαϊκών στην Εκκλησία.

OΒασίλειος Σταυρίδης περιγράφει την οικουμενική διάσταση της Ορθοδοξίας και τις σχέσεις της μέσα από το Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών και τις ποικίλες συναντήσεις και θεολογικά κείμενα.

Μετά το πλούσιο Βιβλιογραφικό Δελτίο με ενδιαφέροντα βιβλία της εποχής παρουσιάζονται τα Χρονικά και ειδικά το Χρονικό της εγκαθίδρυσης του Μητρ. Πισιδίας κ. Ιεζεκιήλ στην Ηγουμενία της Πατριαρχικής Μονής Βλατάδων Θεσσαλονίκης.

Κληρονομία, Τόμος 8, Τεύχος Β΄, Ιούλιος 1976, σσ. 415

Το Τεύχος αυτό της Κληρονομίας περιλαμβάνει έξι (6) μικρές θεολογικές Μελέτες και πλούσιο Βιβλιογραφικό Δελτίο.

Ο R. Scaefflerαναπτύσσει (γερμανιστί) το θέμα της ιστορίας. Ιδιαίτερα αναπτύσσει το θέμα της ιστορίας σε σχέση με την προφητεία και την εσχατολογία –προφητικός και αποκαλυπτικός λόγος στην παλαιά Διαθήκη- και τη σημασία του για τον λαό του Θεού. Ολοκληρώνει με την ανάλυση μιας εσχατολογικής ανάλυσης της βασιλείας του Θεού, του ‘νέου κόσμου’ της Αποκάλυψης.    

Ο Αρχ. Ναυκρατίου Τσουλκανάκης μελετά την παρουσία των παιδιών και των νέων στις μοναχικές αδελφότητες. Ο συγγραφέας μελετά τις απόψεις των μοναχών στην περιοχή της Αιγύπτου και της Νιτρίας. Σύμφωνα με την έρευνα οι λόγοι που οδήγησαν στην κατάσταση αυτή ήταν α) η επιθυμία πολλών γονέων να αφιερώσουν τα παιδιά τους στον παρθενικό βίο, β) η προθυμία των μοναχών να χρηματίσουν «ορφανών πατέρες», κατά τον Μέγα Βασίλειο και γ) η φήμη πολλών μοναστηριών που λειτουργούσαν ως «φροντιστηρίων φιλοσοφίας».

Ο KennethHolum μελετά (αγγλιστί) την οικογενειακή ζωή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου ΙΙ. Ιδιαίτερα αναπτύσσει τη σχέση του και τη συμπεριφορά του απέναντι στη σύζυγο του και στην ανατροφή των παιδιών του.

OArthurE. JohnGonzalezερευνά (αγγλιστί) τη σχέση της πολιτικής και της ιστορίας της Βυζαντινής Εκκλησίας. Μέσα από τα προβλήματα των εικόνων, της λειτουργικής ζωής, των εικονοκλαστών και των εικονοδούλων περιγράφει σε ένα θαυμάσιο κείμενο τις παρεμβάσεις της πολιτικής της περιόδου στην εξάλειψη των προβλημάτων της περιόδου αυτής.

OMatthewChapmanκαι ο ArthurE. JohnGonzalezκάνουν από κοινού μια εκτίμηση της εικονοκλαστικής περιόδου.

OΑντώνιος Παπαδόπουλος  παρουσιάζει σε ένα εκτεταμένο κείμενο το θέμα της γνώσης του Θεού στη συστηματική θεολογία. Η θέωση ή η τελείωση του ανθρώπου συνδέονται με την γνώση του Θεού και κυρίως με την άμεσο γνώση, η οποία αποτελεί το προϊόν της θείας δόξης του Θεού. Παρουσιάζει τη θεολογία των πατέρων της Εκκλησίας και μάλιστα αυτή των Νηπτικών (Ευάγριος ο Ποντικός).

Τέλος, παρουσιάζεται πλούσιο Βιβλιογραφικό Δελτίο.