~ Orthodox Theological Digital Library I.M.D. ~

Κληρονομία, Τόμος 5, Τεύχος A΄, Ιανουάριος 1973, σσ. 256

Το Τεύχος αυτό περιλαμβάνει πέντε (5) Μελέτες, Βιβλιοπαρουσιάσεις και τα ενδιαφέροντα Χρονικά.

Ο Παν. Χρήστου μελετά κείμενα σχετικά με την ενοφυλία. Τα κείμενα αυτά εκφράζουν την πεποίθηση ότι η διάσπαση του ανθρωπίνου γένους σε δύο φύλα είναι κατάσταση αφύσικος και προσωρινή, της οποίας επιβάλλεται η υπέρβαση προς κατάληξη στην ενοφυλία ή την αφυλία. Ιδιαίτερα πρέπει να επισημανθεί η επίδραση στον Γνωστικισμό, στον οποίο τόσο η θεότητα όσον και η ανθρωπότητα παρουσιάζονται ως αρρενοθήλεις, όπου επισέρχεται η διάσπαση, και τέλος η ενοφυλία καθίσταται το ιδεώδες ως ζητούμενο.

Ο ConstantineTsirplanis κάνει μια προσπάθεια (αγγλιστί) να παρουσιάσει το θεσμό των Κοινοβουλευτικών Συνελεύσεων και των Βουλών στο Βυζάντιο (13-14^ος αι.) υπογραμμίζοντας α) τον τρόπο λειτουργίας της συγκλήτου και β) της εκκλησίας του δήμου και των κατά τόπους βουλών.

OGabrielPatacsi ερευνά (γαλλιστί) προ της συνόδου της Φλωρεντίας εποχή και αναδεικνύει  το πρόσωπο του Ιωσήφ Βρυέννιου, ο οποίος έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στο Βυζάντιο της εποχής του, ιδιαιτέρως ως προς τις σχέσεις του Βυζαντίου με τους λατίνους.

OOscarCullmann, ο μεγάλος αυτός Γάλλος θεολόγος, μελετά την έννοια της σωτηρίας στην Καινή Διαθήκη, δηλαδή τη σχέση του Θεού και ανθρώπου, Θεού και κόσμου.

Ο Μάρκος Σιώτης απαντά στο παραπάνω άρθρο του O. Cullmann σχετικά με την έννοια της σωτηρίας και το σημερινό κόσμο.

Ακολουθεί πλούσια βιβλιοκριτική καθώς και ένα σημαντικό Χρονικό για το Ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα του Μητροπολίτου Σάρδεων Μαξίμου. 

Κληρονομία, Τόμος 6, Τεύχος Α΄, Ιανουάριος 1974, σσ. 225

Το Τεύχος αυτό περιλαμβάνει εννέα (9) Μελέτες, σημαντικές Βιβλιοκριτικές και τα Χρονικά της εποχής.

Ο Nik. Afanassiefασχολείται (γαλλιστί) με ένα σημαντικό θεολογικό πρόβλημα που αφορά την ύπαρξη ενιαίας ευχαριστιακής σύναξης σε κάθε πόλη, και εκφράζει την ενότητα της αρχαίας εκκλησίας. Αναλύει την έννοια της «κατ’ οίκον εκκλησίας» -όχι με την έννοια της ‘οικιακής εκκλησίας’ αλλά της τοπικής εκκλησίας, η οποία συγκεντρώνεται εντός μιας οικίας. Αργότερα οι πρεσβύτεροι έρχονται να λύσουν το πρόβλημα του μεγάλου πλήθους των χριστιανών με τη λειτουργία διαφόρων λειτουργικών κέντρων, όπου τελείται η ευχαριστία στο όνομα του τοπικού επισκόπου. 

OW. Schneemelcher μελετά (γερμανιστί) την «κωνσταντίνειο εποχή», έκφραση η οποία δημιουργήθηκε τον 13^ο αιώνα στην προτεσταντική θεολογία ως έκφραση μιας κριτικής διάθεσης απέναντι της συγχρόνου εκκλησίας. Η έρευνα του 4^ου αιώνα αποδεικνύει ότι ο όρος αυτός περιέχει αναχρονιστική κριτική της συγχρόνου εκκλησίας με την παραποίηση της πραγματικής ιστορικής κατάστασης της εκκλησίας κατά τον αιώνα του Κωνσταντίνου.

O Ger. Zaphiris μελετά τη γνώση του Θεού, σύμφωνα με την πατερική σκέψη του αγίου Αθανασίου Αλεξανδρείας. Η αρμονία του κόσμου αποκαλύπτει την εσωτερική σχέση της δημιουργίας μετά του Δημιουργού. Για αυτό ο άνθρωπος και ο κόσμος δεν μπορούν να νοηθούν άνευ αναφοράς προς τον θεό, γιατί αποτελούν την «επιφάνεια» του φιλάνθρωπου σχεδίου Του.

OM. Aubineau  ερευνά (γαλλιστί) διάφορα χρυσοστομικά κείμενα στα χειρόγραφα Δοχειαρίου 12 και κουτλουμουσίου 29,30,54,55 κατά το πρότυπο της σειράς « CodicesChrysostomiciGraeci».

HΧρ. Μαυροπούλου-Τσιούμη μελετά επίσης χειρόγραφο της Ι.Μ. Βατοπαιδίου υπ’ αρίθμ. 762, το οποίο ανανφέρεται στην « επουράνιο Ιερουσαλήμ».

Oκαθηγητής A. Tachiaosερευνά (γαλλιστί) την ησυχαστική κίνηση την τελευταία δεκαετία του 14^ου αιώνα, μια δύσκολη περίοδο γιατί έχουμε την αυξανόμενη τουρκική επεκτατική πολιτική στο Βυζάντιο και τα νοτιοσλαβικά κράτη. Κυρίαρχη θέση της ησυχαστικής κίνησης διαδραματίζει ο πατριάρχης Φιλόθεος Κόκκινος, ο οποίος, εν ονόματι των ησυχαστικών του πεποιθήσεων, χαράσσει ιδιάζουσα πολιτική έναντι των αυτοκεφάλων σλαβικών εκκλησιών.

ODavidBalfour μας δίδει ένα συμπληρωματικό κατάλογο χειρογράφων, τα οποία περιέχουν γνωστά έργα του Συμεών, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης.

OKallistosWare σκιαγραφεί την εντυπωσιακή πορεία του Μητροπολίτη Φιλαρέτου της Μόσχας (1782-1867) και παραθέτει αδημοσίευτα λειτουργικά κείμενά του.

Τέλος, ο Mitr. StilianosHarkianakis μελετά (γερμανιστί) την ενότητα της Εκκλησίας ως δυνατότητα αποστολής της στο σημερινό κόσμο, η οποία απορρέει από την ίδια την ουσία του Θεού, και απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία της αποτελεί η αγάπη, η αλήθεια και η ελευθερία.

Ακολουθούν παρουσιάσεις διαφόρων βιβλίων και το αναλυτικό Χρονικό του Β’ Θεολογικού Συνεδρίου της Ορθόδοξης Θεολογικής Εταιρείας της Αμερικής, Νέα Υόρκη (25-29.9.1972) με θέμα « Η Καθολικότης της Εκκλησίας» .

Κληρονομία, Τόμος 6, Τεύχος Β΄, Ιούλιος 1974, σσ. 444

Το Τεύχος αυτό της Κληρονομίας περιλαμβάνει δέκα (9) ενδιαφέρουσες Μελέτες, σημαντικές Βιβλιοκριτικές και τα Χρονικά της εποχής.

Ο Στυλ. Παπαδόπουλος κάνει μια σύντομη περιγραφή του όρου «αποστολικοί πατέρες» και καταγράφει τα έργα τους.

Ο Κ.Ν. Παπαδόπουλος κ΄νει μια αναφορά στον κώδικα Βατοπαιδίου 236.

Ο W. Bienert, εκδότης των αποσπασμάτων του Πέτρου Αλεξανδρείας, κάνει μια απάντηση στις παρατηρήσεις του π. Κ. Παπαδόπουλου (βλ. σελ. 235).

OGregorLarentzakis μελετά τις απόψεις του Αγίου Αθανασίου για την ενότητα της Εκκλησίας, η οποία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αγιότητα των χριστιανών, ώστε ενότητα και τελείωση να βρίσκονται σε μια πλήρη συνάφεια. Οι σχέσεις των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος αποτελούν το πρότυπο για τις σχέσεις 

OΒ. Ψευτογκάς εξετάζει το θέμα των Ομιλιών του Μεγάλου βασιλείου ως πηγή στην Υμνογραφία. Αναφέρει σε συγκεκριμένα παραδείγματα κειμένων, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν από τον Ρωμανό τον μελωδό για τον εμπλουτισμό των λειτουργικών κειμένων της Εκκλησίας μας.

Ο Παν. Χρήστου διαπραγματεύεται το ρόλο του Κοντακίου στην ελληνική χριστιανική υμνογραφία, δηλ. δύο μεγάλες ομάδες ποιημάτων, την στιχολογική και την αποκριτική.

Ο Ιωάν. Φουντούλης μελετά την τον κανόνα του Όρθρου της Παρασκευής της εβδομάδος της Τυροφάγου, στο λειτουργικό βιβλίο του Τριωδίου της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Στη μελέτη αυτή γίνεται μια προσπάθεια να αποκατασταθεί το πρόβλημα με βάση τον σιναΐτικο κώδικα 734-735 του 10^ου-11^ου αιώνα.  

Η Χρ. Μαυροπούλου-Τσιούμη μελετά τα διάφορα εικονογραφικά θέματα (12 στον αριθμό) στον Κώδικα 762 της Ι.Μ. Βατοπεδίου.

Ακολουθεί ένα μικρό addendumτου Νικ. Παναγιωτάκη στον κατάλογο χειρογράφων των έργων Συμεών Θεσσαλονίκης.

Τέλος, ο Γάλλος OlivierClément αναλύει την σκέψη του PaulEvdokimof σχετικά με το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας. Οι απόψεις αυτές αναφέρονται σε τρία βασικά σημεία: α) Η ευχαριστία εν τη οικονομία της σωτηρίας, βασική θεολογική σκέψη του Νικολάου Καβάσιλα β)την θεολογία της ευχαριστίας και γ) τις συνέπειες του μυστηρίου αυτού, δηλ. ευχαριστιακή εκκλησιολογία και ευχαριστιακή πνευματικότητα.

Μετά το πλούσιο Βιβλιογραφικό Δελτίο και τα ποικίλα δημοσιεύματα ακολουθεί Νεκρολογία του Μιλητουπόλεως Στυλιανού για τον αοίδιμο Μητροπολίτη Πριγκηποννήσων κυρού Δωρόθεου.