~ Orthodox Theological Digital Library I.M.D. ~

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 2, Δεκέμβριος 1973, τχ. 6, σσ. 91-182

            Το 6^ο τεύχος, Δεκέμβριος 1973, του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει τρία (3) άρθρα.

            Ο Ι. Παναγόπουλος εξετάζει το θέμα της Χριστολογίας στην Κ.Δ.. Αρχικά ο συγγραφέας περιγράφει το πρόβλημα της Χριστολογίας της Κ.Δ. και αναφέρεται στις προσπάθειες επίλυσής του από τους νεότερους βιβλικούς επιστήμονες όπου εστίασαν το ενδιαφέρον του στο ζήτημα των σχέσεων μεταξύ του Ιησού της ιστορίας και του Χριστού της πίστης. Στη συνέχεια αναλύει την κεντρική ιδέα τόσο της ευαγγελικής παραδόσεως όσο και του πρώτου κηρύγματος της Εκκλησίας, η οποία ερμηνεύει και αιτιολογεί τη γένεση, τη διαμόρφωση και την ιστορική εξέλιξη της Χριστολογίας της Κ.Δ.. Πρόκειται για τη βασική εκείνη ιδέα, η οποία αναφέρεται στην εσώτατη και ζώσα σχέση του Ιησού προς τον Θεό, δηλαδή στο ότι ο Ιησούς μιλάει περί του Θεού ως του δικού του Πατέρα, ενώ παρουσιάζει τον εαυτό του ως τον μοναδικό Υιό του. Στο πλαίσιο αυτό ο συγγραφέας εξετάζει την «πρώτη» Χριστολογία και το πλαίσιό της, ακολουθεί η «χριστολογία» του αρχέγονου κηρύγματος και τέλος η σύγκριση των διαφόρων χριστολογικών τίτλων.

            Ο Σ. Αγουρίδης εξετάζει το νόημα και το περιεχόμενο του όρου «Υιός του Ανθρώπου» στο βιβλίο του Ενώχ. Ο συγγραφέας αρχικά παρουσιάζει τη σύγχρονη βιβλική επιστημονική προβληματική γύρω από το κείμενο και τον όρο, ενώ στη συνέχεια προσπαθεί να αναλύσει και εξηγήσει τα κρίσιμα κεφάλαια των Παραβολών του βιβλίου του Ενώχ, στα οποία παρουσιάζεται ο όρος. Από την συγκεκριμένη ανάλυση παρουσιάζεται η ρευστότητα στη χρήση του όρου και η σημασία του. Ο «Υιός του Ανθρώπου» στο βιβλίο του Ενώχ σημαίνει κάτι που έχει άμεση σχέση με την ιστορία του λαού του Θεού, με τα παθήματα και την μέλλουσα δόξα του.

            Ο Α. Κουμάντος πραγματοποιεί μια σύντομη παρουσίαση του χειρογράφου με αριθμό 402 της ιεράς μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στα Μετέωρα της Θεσσαλίας. Το κείμενο του χειρογράφου φέρει τον τίτλο «Ερμηνεία του Απολλινάριο στους Ψαλμούς». Ο συγγραφέας ασχολήθηκε με το κείμενο αυτό γιατί θεωρεί ότι περιέχει ένα άγνωστο μέχρι τότε κείμενο. Ο Κουμάντος εξετάζει το κατά πόσο το συγκεκριμένο κείμενο σχετίζεται με ένα κείμενο που φέρει τον ίδιο τίτλο και το ίδιο όνομα συγγραφέα, το οποίο βρίσκεται στην Ελληνική Πατρολογία του Migne, στο 33, 1313-1538. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζει τα προβλήματα που προκύπτουν από την σύγκριση των δύο κειμένων και την μεταξύ τους σχέση.

            Ακολουθούν τα Χρονικά του περιοδικού. Ο J. Dupont παρουσιάζει τις εργασίες του Βιβλικού Συμποσίου της ColloquimBiblicumLovaniense που έλαβε χώρα από τις 22 μέχρι τις 24 Αυγούστου 1973 και είχε ως θέμα «Ο Ιησούς και η γένεση της χριστολογίας».

            Ο Σ. Αγουρίδης παρουσιάζει τις εργασίες της 28^ης Γενικής Συνέλευσης της StudiorumNoviTestamentSocietas που πραγματοποιήθηκε στο Σαουθάμπτον της Αγγλίας από 29 Αυγούστου μέχρι 1 Σεπτεμβρίου 1973.

            Το τεύχος κλείνει με τις βιβλιοκρισίες σύγχρονων ελληνικών και ξένων βιβλίων.

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 2, Ιούνιος 1974, τχ. 7, σσ. 183-270

            Το 7^ο τεύχος, Ιούνιος 1974, του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει τρία (3) άρθρα.

            Ο Σ. Αγουρίδης προχωρεί σε έναν υπομνηματισμό της επί του Όρους Ομιλίας. Το παρόν άρθρο αποτελεί το πρώτο μέρος της μελέτης του, την εισαγωγή. Αρχικά παρουσιάζει και αναλύει το φιλολογικό και ιστορικό πρόβλημα της επί του Όρους Ομιλίας. Στο πλαίσιο αυτό εστιάζει, όσον αφορά το πρώτο πρόβλημα, στο ζήτημα κυρίως της σύνθεσης των ομιλιών του Ιησού στο κατά Ματθαίον ευαγγέλιο και ιδιαίτερα της σύνθεσης της επί του Όρους Ομιλίας. Σχετικά με το δεύτερο δίνει έμφαση στους ιστορικούς λόγους και παράγοντες που ώθησαν τον Ματθαίο στην εν λόγω σύνθεση. Στην συνέχεια ακολουθεί η παρουσίαση και ανάπτυξη του θεολογικού προβλήματος της επί του Όρους Ομιλίας. Το πρόβλημα αυτό έχει δύο σκέλη. Το πρώτο σκέλος συνίσταται στο τί ακριβώς επεδίωκε ο Ιησούς με την ομιλία αυτή, ενώ το άλλο αναφέρεται στην σχέση που έχει αυτό που επεδίωκε ο Ιησούς με τις επιδιώξεις του κοινού ανθρώπου και της κοινωνίας. Ο συγγραφέας αναλύει συστηματικά το όλο πρόβλημα. Το άρθρο συνεχίζεται στο επόμενο τεύχος.

            Ο Στ. Παπαδόπουλος αναφερόμενος στο θέμα των σχέσεων των πρεσβυτέρων που αναφέρονται από τον Παπία Ιεραπόλεως, προς τους Αποστόλους, αποσκοπεί στην διακρίβωση της αυθεντικότητας ή μη της παραδόσεως και προσφοράς του Παπίου ως ποιμένα και συγγραφέα. Ο συγγραφέας αρχικά εξετάζει το ζήτημα της μαθητείας ή μη του Παπία δίπλα στους Αποστόλους, πρόβλημα που απορρέει από τις αναφορές του Ειρηναίου και του ιστορικού Ευσέβιου. Ακολούθως επιχειρεί να διαπιστώσει την αξιοπιστία ή μη των κρίσεων του Ευσέβιου για τον Παπία, από τις οποίες και εμφανίζεται ο τελευταίος να μην σχετίζεται άμεσα με τους Αποστόλους, αλλά με τους διαδόχους τους. Τέλος, ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι ο Παπίας ούτε μαθητής των Αποστόλων υπήρξε, ούτε γνήσια «λόγια» του Ιησού διέσωσε, αλλά αντίθετα δίνοντας πίστη σε πρεσβύτερους μη γνησίας αποστολικής παραδόσεως δεν υπήρξε και ο ίδιος φορέας γνήσιας αποστολικής παράδοσης και αυθεντικού αποστολικού κηρύγματος.

            Ο Γ. Πατρώνος διαπραγματεύεται το θέμα του νοήματος των όρων «απόστολος» και «αποστολή» στην Κ.Δ.. Το πρώτο μέρος της εργασίας αποτελείται από διευκρινιστικές θέσεις για τη χρήση και της σημασία των όρων στη Κ.Δ.. Στο δεύτερο μέρος ο συγγραφέας προχωρεί στη διερεύνηση των συγκεκριμένων γνωρισμάτων του βιβλικού θεολογικού όρου «απόστολος», ώστε να διαγράψει παράλληλα και το ουσιαστικό περιεχόμενο της έννοιας της «αποστολής», που στον χώρο της Κ.Δ. επέχει μια πρωταρχική σωτηριολογική διακονία μέσα στο έργο της Εκκλησίας. Στο πλαίσιο αυτό αναφέρεται επιγραμματικά μόνο στα βασικά γνωρίσματα του «αποστόλου» και στα χαρακτηριστικότερα στοιχεία της αποστολικότητας. Έτσι εξετάζει το θέμα της κλήσης του αποστόλου που διενεργείται από τον ίδιο το Θεό, της εκλογής και της κλήσης του αποστόλου που γίνεται προς χάρη της Εκκλησίας, της ανάστασης του Χριστού ως αφετηριακό, αλλά και κεντρικό γεγονός της αποστολικότητας, της ιστορικής σημασίας της αποστολικής εξουσίας, της εσχατολογικής κατανόησης του αποστολικού έργου και τέλος, του μαρτυρίου ως οδός και κατάληξη του αποστόλου.

            Ακολουθούν τα Χρονικά του τεύχους, στα οποία περιγράφονται οι εργασίες του Ε΄ Διεθνούς Συνεδρίου Βιβλικών Μελετών της Οξφόρδης, που έλαβε χώρα στην Οξφόρδη από 3 μέχρι 7 Σεπτεμβρίου 1973.

            Το τεύχος κλείνει με τις βιβλιοκρισίες σύγχρονων ελληνικών και ξένων βιβλίων.

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 3, Δεκέμβριος 1975, τχ. 10, σσ. 95-185

            Το 10^ο τεύχος, Δεκέμβριος 1975, του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει πέντε (5) άρθρα.

            Ο Στ. Παπαδόπουλος ασχολείται με το πρόβλημα της θεοπνευστίας και της κριτικής των Γραφών και εξετάζει τη στάση του Διονύσιου Αλεξανδρείας, ο οποίος έλαβε σαφή και συγκεκριμένη στάση απέναντι στο πρόβλημα. Στο πλαίσιο αυτό ο συγγραφέας ερευνά την αντίληψη του Διονύσιου ότι ένα είδος αυστηρής φιλολογικής κριτικής επί του βιβλικού κειμένου δεν θέτει υπό αμφισβήτηση την εκ παραδόσεως θεοπνευστία του κειμένου. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην γνώμη του Διονύσιου για το βιβλίο της Αποκάλυψης, σύμφωνα με την οποία αυτή αν και δεν συντάχθηκε από τον Ιωάννη δεν δημιουργεί πρόβλημα θεοπνευστίας, καθώς αυτή δεν περιορίζεται μόνο στον κύκλο των δώδεκα αποστόλων και των ευαγγελιστών, αλλά εκτείνεται και σε άλλα πρόσωπα.

            Ο αρχιμ. Α.-Ν. Ζακόπουλος αποσκοπεί στον ακριβή καθορισμό της έννοιας των όρων αθανασία της ψυχής και ανάσταση του σώματος και στην επισήμανση της οξείας διαφοράς ανάμεσά τους. Επιπλέον επιχειρεί μια σύντομη σύγκριση μεταξύ των πλατωνικών απόψεων περί αθανασίας της ψυχής και εκείνων του αποστόλου Παύλου. Στο πλαίσιο αυτό ο συγγραφέας εξετάζει αναλυτικά κυρίως δύο σημεία. Το πρώτο είναι η φύση του αναστημένου σώματος, όπως αυτή περιγράφεται στο 1 Κορ 15,35-38 και το 2 Κορ 5,1-10 και το δεύτερο η σχέση ανάμεσα στα δύο τεμάχια. Τέλος, ο Ζακόπουλος προτείνει μια θέση για την επιτυχή διάκριση μεταξύ αθανασίας της ψυχής και ανάστασης του σώματος.

            Ο Α. Koumantos παρουσιάζει το πέμπτο στοιχείο του χειρογράφου με αριθμό 402 της ιεράς μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στα Μετέωρα της Θεσσαλίας. Το στοιχείο αυτό περιλαμβάνει εξολοκλήρου το κείμενο που επιγράφεται «Μετάφρασις των ωδών από φωνής Ιωάννου Γεωμέτρου». Ο Κουμάντος παραθέτει εδώ ολόκληρο το ανέκδοτο κείμενο των εννέα ωδών του Ιωάννη Κυριώτη Γεωμέτρη.

            Το άρθρο του Κ. Βλάχου αποτελεί συνέχεια από το προηγούμενο τεύχος. Ο συγγραφέας εξετάζει εδώ τα όσα γράφονται στην Επιστολή Ιακώβου περί πτωχείας και πλούτου (στιχ. 1,9-11), περί πειρασμών (στιχ. 1,12-18) και περί ζωντανής και ενεργούς πίστης (στιχ. 1,19-27), στο πλαίσιο πάντα της ανάδειξης της έννοιας της διψυχίας ως της διηκούσας έννοιας της συγκεκριμένης Επιστολής.

            Η Ν. Γεωργοπούλου-Νικολακάκου εξετάζει το πρόβλημα της θεοδικίας στην ευρύτερη έννοια της όλης προβληματικής, τόσο στην έννοια της «δικαιώσεως του Θεού» έναντι της υφιστάμενης στον κόσμο και της αναγόμενης στο Θεό αδικίας, όσο και στη θετική θεώρηση του κόσμου ενώπιον του κακού και υλικού χαρακτήρα του σύμπαντος. Στο πλαίσιο αυτό η συγγραφέας αρχικά εξετάζει το πρόβλημα όπως εμφανίζεται σε διάφορες θρησκείες και στη συνέχεια επικεντρώνει το ενδιαφέρον της στην ιουδαϊκή διδασκαλία και συγκεκριμένα στην διδασκαλία για την πτώση του ανθρώπου, όπως παρουσιάζεται στη διήγηση της Π.Δ. για την αμαρτία και τη πτώση του πρώτου ανθρώπου. Η εξέταση του θέματος πραγματοποιείται με την σύγκριση της συγκεκριμένης διήγησης της πτώσης με άλλα αρχαία ανατολικά κείμενα.

            Ακολουθούν τα Χρονικά του τεύχους για την 30^η Γενική Συνέλευση της StudiorumNoviTestamenti στο Αμπερντί της Σκωτίας από 25-29 Αυγούστου με θέμα «Η Θεολογία της Κ.Δ.» και για το Συνέδριο Βιβλικών Θεολόγων του Πανεπιστημίου Αθηνών και Θεσσαλονίκης στην Πάτμο από 25-28 Σεπτεμβρίου.

                        Το τεύχος κλείνει με τις βιβλιοκρισίες σύγχρονων ελληνικών και ξένων βιβλίων.