~ Orthodox Theological Digital Library I.M.D. ~

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 13, Ιανουάριος – Ιούνιος 1994, έτ. 23, σσ. 140

            Το τεύχος Ιανουαρίου – Ιουνίου 1994 του Δελτίου Βιβλικών Μελετών αποτελεί επετειακό αφιέρωμα στα 25 χρόνια από το θάνατο του Καθηγητή Βασίλειου Βέλλα. Το τεύχος περιέχει οκτώ (8) άρθρα. Αυτών προηγείται ένα σύντομο προλόγισμα του αφιερώματος από τους Γ. Γρατσέα και Σ. Αγουρίδη, στο οποίο δίνονται ορισμένα σύντομα βιογραφικά και εργογραφικά στοιχεία του τιμωμένου.

            Ο Σ. Αγουρίδης αναφέρεται στην έννοια του οικουμενικού – πνευματικού Θεού που επεξεργάστηκε ο Δευτεροησαΐας. Στο πλαίσιο αυτό ο Αγουρίδης αρχικά εκθέτει αναλυτικά την περί Θεού αντίληψη του Δευτεροησαΐα, η οποία κατέχει την πρώτη θέση στη σκέψη του προφήτη λόγω των συνεπειών της μοναδικότητας τους Θεού. Στη συνέχεια αναλύει την αντίληψη του ίδιου προφήτη περί των ιστορικών παθημάτων του λαού του Θεού, ο οποίος περιγράφεται ως ο «δούλος του Γιαχβέ» που έχει πλέον μια τελείως διαφορετική αποστολή στον κόσμο.

            Ο Δ. Καϊμάκης παρουσιάζει με συντομία την εσχατολογική παράσταση του Τριτοησαΐα, όπως αυτή εμφανίζεται στο Ησ. 65, 17-25 και η οποία διαφέρει ριζικά από τις μέχρι τότε εσχατολογικές παραστάσεις των προηγούμενων προφητών.

            Ο Ηλ. Οικονόμου παρουσιάζει θέση και τη σημασία που κατείχε η εβραϊκή βιβλική γλώσσα στους πατέρες της πρώτης χιλιετηρίδας. Ο συγγραφέας εξετάζει αυτή τη θέση μέσα από πατερικά κείμενα και τις μνείες εκκλησιαστικών συγγραφέων. Στο πλαίσιο αυτό ο Οικονόμου παρουσιάζει τη γνώση και τη χρήση της εβραϊκής που είχαν ορισμένοι πατέρες, τη διάσωση από μέρους τους του εβραϊκού αλφαβήτου και την μετεγγραφή του στα ελληνικά, τις μεταφράσεις και τις αναθεωρήσεις της εβραϊκής Βίβλου που γνώριζαν και τέλος, το γλωσσάριο εβραϊκών λέξεων που συναντάτε σε πατερικά κείμενα.

            Ο Ι. Καραβιδόπουλος εξετάζει τη χρήση των χωρίων από το βιβλίο του προφήτη Ζαχαρία στην Κ.Δ. και αναλύει τη σημασία των χωρίων Μτ. 21,5, 27,9-10, 26,31, Μκ. 14,27 και Ιω. 19,37, τα οποία έχουν τα παράλληλά τους στο συγκεκριμένο παλαιοδιαθηκικό βιβλίο.

            Ο F. Bovon εξετάζει τον απ. Παύλο ως γραπτό κείμενο και ως μνημείο, δηλαδή ως πρόσωπο και μαρτυρία. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάζει τον τρόπο που διαχρονικά κατανοήθηκε ο Παύλος, τα κείμενά του και η ανάμνησή του. Η εξέταση ξεκινά από την θέση που επεφύλαξε στον Παύλο ο δεύτερος και ο τρίτος αιώνας, ο δυτικός κόσμος στους επόμενους αιώνες και τέλος στα νεώτερα χρόνια και κυρίως στον δέκατο ένατο αιώνα, όπου κλονίστηκε η θέση και η θεολογία του Παύλου.

            Ο Ο. Hofiusεπιχειρεί από τη μια πλευρά να περιγράψει την ιδιαίτερη και μοναδική αποστολική αυτοσυνειδησία του απ. Παύλου και την αντίστοιχη ιεραποστολική του δραστηριότητα και από την άλλη να παρουσιάσει τις θεμελιώδεις θεολογικές γνώσεις που είναι προϋπόθεση τόσο της αυτοσυνειδησίας όσο και της δραστηριότητας του Παύλου.

            Ο Γ. Γρατσέας παρουσιάζει το κουμρανικό χειρόγραφο 4QMMT εστιάζοντας κυρίως στο εσσαϊκό ημερολόγιο που περιέχει. Αρχικά ο συγγραφέας αναφέρεται στην ιστορία της δημοσίευσης του χειρογράφου και στη συνέχεια στο περιεχόμενό του, καθώς και στη σχέση του με άλλα απόκρυφα έργα.

            ΟΓ. Ρηγόπουλος αναλύει την παραδοξότητα της απιστίας, όπως αυτή εμφανίζεται στο Ιω. 12,36β-43, παρουσιάζοντας τις ερμηνευτικές πατερικές θέσεις στη συγκεκριμένη περικοπή. Στο πρώτο αυτό μέρος του άρθρου, καθώς αυτό συνεχίζεται στο επόμενο τεύχος του ΔΒΜ, ερμηνεύονται οι στίχοι 36β-38.

            Ακολουθούν οι βιβλιοκρισίες του τεύχους.

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 13, Ιούλιος – Δεκέμβριος 1994, έτ. 23, σσ. 112

            Το τεύχος Ιουλίου – Δεκεμβρίου 1996 του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει έξι (6) άρθρα.

            Ο Σ. Αγουρίδης παρουσιάζει ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά της Μωσαϊκής θρησκείας. Αρχικά δίνει ορισμένα εισαγωγικά στοιχεία για τη θρησκεία και το πρόβλημα του προσώπου και της ιστορίας του Μωυσή. Στη συνέχεια, στο κύριο μέρος του κειμένου του εκθέτει ένα διάγραμμα των ιστορικών γεγονότων, όπως νομίζει ότι έγιναν αυτά, προκειμένου να κατανοηθεί το μωσαϊκό ως το ιστορικό αφετηριακό βήμα στην εμφάνιση και εξέλιξη της θρησκείας της Π.Δ.

            Η Ε. Κασσελούρη υποστηρίζει ότι η διήγηση της ομολογίας του Πέτρου (Ματθ. 16, 13-20 παρ.) και της μυράλειψης του Ιησού (Ματθ. 26, 6-13 παρ.) αποτελούν εκφάνσεις του ίδιου δεδομένου, δηλαδή της ομολογίας της μεσσιανικότητας του Ιησού, η οποία συνδέεται με το Πάθος, την ταπείνωση και το σταυρό, αλλά εκφράζονται με διαφορετικό τρόπο, η πρώτη με το λόγο και η δεύτερη με την πράξη. Η διαπραγμάτευση του θέματος γίνεται μέσα από την ανάλυση των δύο διηγήσεων, τις οποίες αναφέρουν όλοι οι ευαγγελιστές.

            Ο Κ. Νικολακόπουλος εξετάζει τα υμνολογικά τμήματα του κατά Ματθαίον ευαγγελίου. Στο πλαίσιο αυτό αγγίζει τον τομέα των υμνολογικών τεμαχίων του συγκεκριμένου ευαγγελίου, θίγει το θέμα της ρητορικής γενικότερα των πεζών κειμένων, όπως της Κ.Δ., και ειδικότερα των παραπάνω τεμαχίων και τέλος, επιχειρεί μια βαθύτερη εννοιολογική επεξεργασία ων ρητορικών στοιχείων των τεμαχίων. Ουσιαστικός σκοπός της μελέτης είναι η αξιολόγηση των τμημάτων για να πραγματοποιηθεί μια προσέγγιση του βαθύτερου νοήματος των εκπεφρασμένων λέξεων που περιέχουν.

            Το άρθρο του Γ. Ρηγόπουλου αποτελεί το δεύτερο και τελευταίο μέρος της μελέτης του για την παραδοξότητα της πίστης, όπως αυτή εμφανίζεται στο Ιω. 12,36β-43. Ο συγγραφέας συνεχίζει εδώ την παρουσίαση των ερμηνευτικών πατερικών θέσεων στους στίχους 39-43. Το άρθρο κλείνει με τις επισημάνσεις του Ρηγόπουλου.

            Ο A. Okorieπαρουσιάζει την πολεμική του κατά Λουκάν ευαγγελίου ενάντια στον πλούτο. Προκειμένου να αναλύσει και εξηγήσει αυτήν την εκ πεποιθήσεως στάση του Λουκά, παρουσιάζει δεκαεννιά περικοπές του, στις οποίες γίνεται εμφανής αυτή η πολεμική του πλούτου και των πλουσίων.

            Ο Κ. Τσιτσίγκος εξετάζει ιστορικοφιλολογικά την ύπαρξη και τα καθήκοντα κατά χρονολογική σειρά των ιερατικών διακόνων της Α΄ Τιμοθέου, των «νεανίσκων» των Πράξεων και των «μικρών» του κατά Ματθαίον ευαγγελίου, συγκρίνοντάς τα, ώστε να διαπιστωθεί κάποια ομοιότητα και από εκεί να συμπεραθεί η προέλευση.

            Το τεύχος κλείνει με τις βιβλιοκρισίες του τεύχους.

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 14, Ιανουάριος – Ιούνιος 1995, έτ. 24, σσ. 102

            Το τεύχος Ιανουαρίου – Ιουνίου 1996 του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει έξι (6) άρθρα.

            Ο Σ. Αγουρίδης επιχειρεί μια εξέταση της θρησκείας των Εβραίων προπατόρων μέσα από την παρουσίαση των αφηγήσεων που την σκιαγραφούν και των απόψεων των σύγχρονων ερευνητών.

            Ο G. Stantonπαρουσιάζει την σχετική με το κατά Ματθαίον ευαγγέλιο έρευνα – υπομνηματισμό που αναπτύχθηκε ιδιαίτερα κατά την τελευταία δεκαετία. Το υλικό του το χωρίζει σε τρεις κατηγορίες: στα κύρια κριτικά υπομνήματα, στα υπομνήματα μεσαίου μεγέθους – επίτομα, τα οποία τα χωρίζει σε δύο υποκατηγορίες, δηλαδή αυτά που είναι γραμμένα κάτω από φιλολογική προοπτική και αυτά που επικεντρώνουν την προσοχή στην αναθεώρηση και στις ιστορικοκριτικές παρατηρήσεις, και τέλος, στα μικρότερα υπομνήματα.

            Ο Ο. Hofius αρχικά αναλύει την ιδέα της λειτουργικής κοινωνίας αγγέλων και ανθρώπων στις διάφορες λειτουργίες της Ανατολής και της Δύσης και στη συνέχεια δείχνει ότι η ιδέα αυτή είναι ένα χαρακτηριστικό θέμα, το οποίο ανάγεται από την άποψη της ιστορίας της παράδοσης στην Π.Δ. και το οποίο μπορεί να εντοπιστεί αργότερα στη γραμματεία του αρχαίου Ιουδαϊσμού, αλλά και σε μερικές μαρτυρίες της Κ.Δ..

            Ο Α. Okorieαναλύει τη σημασία και τη διδασκαλία του απ. Παύλου για τα ηθικά έργα, έτσι όπως αυτή παρουσιάζεται στις Α΄ και Β΄ προς Θεσσαλονικείς επιστολές του. Της ερμηνευτικής ανάλυσης των χωρίων των επιστολών προηγείται μια γενική αναφορά στην παύλεια ηθική.

            Ο Γ. Ρηγόπουλος επιχειρεί μια ερμηνευτική προσέγγιση μιας από τις εκδηλώσεις της Θείας Οικονομίας, της εκ μέρους του Θεού «οικονομικήν» εκλογή ειδωλολατρών βασιλέων και λαών ως οργάνων Του για την πραγμάτωση του σωτηριολογικού σχεδίου Του, βασιζόμενος κυρίως στην ερμηνευτική παράδοση των Πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων, κάνοντας όμως σύντομη μνεία και στις κυριότερες σύγχρονες ερμηνευτικές απόψεις. Στο πρώτο μέρος του άρθρου, καθώς αυτό συνεχίζεται στο επόμενο τεύχος του ΔΒΜ, ο συγγραφέας προχωρεί στην εννοιολογική διερεύνηση των όρων «Οικονομία» και «Θεία Οικονομία», παρουσιάζει τις μαρτυρίες της Α.Γ. περί της Θείας Οικονομίας και την πατερική θεώρησή της.

            Παρουσιάζει με συντομία το νέο ρόλο των υπολογιστών στην βιβλική επιστήμη και ιδιαίτερα στις σπουδές για την Π.Δ.. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον πρώτο ελληνικό ηλεκτρονικό βιβλιογραφικό κατάλογο για τις σπουδές στην Π.Δ., του οποίου το περιεχόμενο παρουσιάζεται εδώ.

            Ακολουθούν τα Χρονικά του τεύχους. Ο Ι. Καραβιδόπουλος περιγράφει τις εργασίες του διεθνούς συνεδρίου της «Εταιρείας για τη μελέτη της απόκρυφης χριστιανικής γραμματείας» που πραγματοποιήθηκε στη Λοζάνη από τις 22 μέχρι τις 25 Μαρτίου 1995.

            Ο Σ. Αγουρίδης υπογράφει τη νεκρολογία στον G. Strecker.

            Ακολουθούν οι βιβλιοκρισίες του τεύχους.