~ Orthodox Theological Digital Library I.M.D. ~

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 18, Ιούλιος – Δεκέμβριος 1999, έτ. 28, σσ. 144

            Το τεύχος Ιουλίου – Δεκεμβρίου 1999 του Δελτίου Βιβλικών Μελετών είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Γ. Γρατσέα και περιέχει έντεκα (11) άρθρα.

            Ο Γ. Πατρώνος και ο Ν. Τζιράκης παρουσιάζουν τη βιογραφία του Γ. Γρατσεά, καθώς και την ευρύτερη κοινωνική και επιστημονική δράση του. Στη συνέχεια παραθέτουν τα κύρια, κατά τη γνώμη τους, σημεία των σημαντικότερων επιστημονικών συγγραμμάτων και έναν κατάλογο εργασιών του Γ. Γρατσεά.

            Ο Ι. Καραβιδόπουλος αναφέρεται στις προβλέψεις ή προρρήσεις που διασώζονται στο περιθώριο αρχαίων χειρογράφων των ευαγγελίων και έχουν σκοπό να απαντήσουν στον αναγνώστη τους, ο οποίος αναζητά λύσεις σε κάποιο πρόβλημά του ερευνώντας το κείμενο. Στο πλαίσιο αυτό ο συγγραφέας αναλύει ορισμένα παραδείγματα και εξηγεί τη χρήση και τη σημασία αυτών των χρησμών.

            Ο π. Κ. Παπαδόπουλος εξετάζει το ζήτημα της τύφλωσης του απ. Παύλου έξω από τη Δαμασκό. Ο συγγραφέας υποθέτει ότι αυτό που συνέβη στον απόστολο ήταν η αποκόλληση του αμφιβηστροειδούς χιτώνα του ματιού του και ότι το γεγονός αυτό το ερμήνευσαν θεολογικά με διαφορετικό τρόπο τόσο ο παθών, όσο και ο Λουκάς.

            Ο Μ. Adeyemiπραγματοποιεί μια εξηγητική έκθεση της παύλειας φράσης για «τους άρχοντες του κόσμου τούτου», Α΄ Κορ. 2, 6-8. Στο πλαίσιο αυτό αναφέρει τις γνωστές ερμηνείες και υποστηρίζει ότι η φράση αφορά μόνο τις δαιμονικές δυνάμεις.

            Ο Δ. Καϊμάκης εξετάζει την έννοια και το νόημα της αμαρτίας στην Π.Δ., καθώς η αμαρτία δεν συναντιέται μέσα σε αυτήν ως θεολογική έννοια και φαινόμενο. Προκειμένου να γίνει κατανοητό το πραγματικό νόημα της αμαρτίας, ο συγγραφέας πραγματοποιεί μια διαχρονική αναδρομή της έννοιας στα κείμενα της Π.Δ..

            Ο Π. Γιατζάκης παρουσιάζει τις θέσεις του W. Benjamin για την Ιστορία, κυρίως όπως αυτές εμφανίζονται στο «Θεολογικοπολιτικό απόσπασμά» του, υποστηρίζοντας ότι αυτός φαίνεται να δέχεται την ύπαρξη μιας προσωπικής μεσσιανικής μορφής ως εσωτερικής, λογικής και συστηματικής αναγκαιότητας της ιστορικοφιλοσοφικής σκέψης που αντιτίθεται στο προοδευτικό-εξελικτικό ιστορικό κοσμοείδωλο.

            Ο Σ. Αγουρίδης εξετάζει την επίδραση της RegulaFidei («Κανών Πίστεως») στην αρχαία Εκκλησία και στη σύγχρονη, σε σχέση με τον ρόλο της στην ερμηνεία των Αγίας Γραφής. Στο πλαίσιο αυτό κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην πορεία της RegulaFidei μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

            Ο Μ. Γκουτζιούδης αναφερόμενος στα κυριότερα προβλήματα που απασχολούν την σύγχρονη βιβλική έρευνα της προς Εβραίους Επιστολής, παρουσιάζει τις βασικότερες θέσεις που έχουν υποστηριχθεί στην επιστημονική έρευνα των τελευταίων τριάντα χρόνων.

            Ο T. Hopko παρουσιάζει την βιβλική και την χριστολογική διάσταση της αποστολής της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον σύγχρονο κόσμο.

            Ο G. Korting ασχολείται με συντομία με το γραμματολογικό και ερμηνευτικό πρόβλημα του δεύτερου στίχου του 8^ου Ψαλμού.

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 19, Ιανουάριος – Ιούνιος 2000, έτ. 29, σσ. 128

            Το τεύχος Ιανουαρίου – Ιουνίου 2000 του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει πέντε (5) άρθρα.

            Ο Σ. Αγουρίδης αναλύει τη συζήτηση του Ιησού και της Σαμαρείτιδας (Ιω. 4, 5-42). Αρχικά παρουσιάζει το σκηνικό της συζήτησης και τα στοιχεία που το αποτελούν, έτσι όπως εμφανίζονται στους πρώτους στίχους. Στη συνέχεια εξηγεί ερμηνευτικά το υπόλοιπο κείμενο που χωρίζεται σε δύο πράξεις. Στη πρώτη που περιέχει τη συζήτηση του Ιησού με τη Σαμαρείτιδα, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις παρανοήσεις που χρησιμοποιεί ο Δ΄ ευαγγελιστής και στο βαθύτερο νόημά τους. Στη δεύτερη πράξη που περιέχει τη συζήτηση του Ιησού με τους μαθητές του, το βάρος δίνεται ιδιαίτερα στο ζήτημα της ιεραποστολής και της εξάσκησής της.

            Ο J. Barclayυποστηρίζει ότι ένα από τα βασικά στοιχεία του αυτοπροσδιορισμού του πρώιμου χριστιανισμού που ήταν ο προσδιορισμός του θανάτου ως τόπου στον οποίο μπορούσαν οι χριστιανοί να συνειδητοποιήσουν και να δείξουν τη διαφορά τους, καταδεικνύοντας την ιδιαιτερότητά τους σε ένα σημείο που οπωσδήποτε άγγιζε και ενοχλούσε όλους, εγκαινιάστηκε με το χωρίο Α΄ Θεσ. 4, 13 – 5,11. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζει το χωρίο διερευνώντας τις αιτίες της κρίσης και του διχασμού στη κοινότητα της Θεσσαλονίκης και παράλληλα αναλύει τη διαδικασία του εκχριστιανισμού του θανάτου.

            Ο Σ. Τσιτσίγκος παρουσιάζει τη σημασία της ψυχής κατά την Α.Γ.. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται τα συνώνυμα της ψυχής, τα σύμβολα και οι παρομοιώσεις της, καθώς κι η έννοιά της στη Π.Δ. και τη Κ.Δ..

            Ο M. Michael επιχειρεί μια σύντομη παρουσίαση της ερμηνείας του αριθμού 666 όπως αυτό αναφέρεται στην Αποκάλυψη, δίνοντας παραδείγματα παλαιότερης χρήσης της κρυτπολογίας από την αρχαία Αίγυπτο, Ελλάδα και την Π.Δ. για να φτάσει τελικά στο συγκεκριμένο χωρίο (Αποκ. 13,18), αναφέροντας τις διάφορες μεταφράσεις του ελληνικού χωρίου στα αγγλικά, αλλά και τις κυριότερες επιστημονικές ερμηνείες στην διεθνή βιβλιογραφία.

            Ο O. E. Alana επιχειρεί να εντοπίσει τις διάφορες πιθανές πτυχές του εβραϊκού και του ελληνιστικού κόσμου που εμφανίζουν αποχρώσεις μαγείας κατά τον 1^ο αι. μ.Χ. και να ανακαλύψει το βαθμό στον οποίο οι υποτιθέμενες μαγικές συνήθειες της περιόδου αυτής επηρέασαν κάποιες από τις θεραπευτικές τεχνικές του Ιησού. Αρχικά, λοιπόν, εξετάζεται η εξάσκηση της μαγείας στον εβραϊκό και ελληνιστικό κόσμο και στη συνέχεια η χρήση από τον Ιησού ορισμένων διαδικασιών και τεχνικών θεραπείας που αντανακλούσαν μαγικές επιδράσεις.

            Στη συνέχεια ακολουθεί η βιβλιοκρισία του Ι. Καραβιδόπουλου για το βιβλίο του Σ. Αγουρίδη, Ματθαίος ο Ευαγγελιστής (Διδάσκαλος της αρχικής και της σημερινής Εκκλησίας), Αθήνα, 2000, εκδ. «Άρτος Ζωής» και του Σ. Αγουρίδη για τα βιβλία των H. Shanks, Η περιπέτεια των χειρογράφων της Νεκρής Θάλλασας, Ιστορικό Δοκίμιο, εκδ Ενάλιος, 1997 και Ι. Καραβιδόπουλου, Απόκρυφα Χριστιανικά Κείμενα. Α΄: Απόκρυφα Ευαγγέλια, εκδ. Πουρναρά, Θες/νίκη 1999.

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 19, Ιούλιος – Δεκέμβριος 2000, έτ. 29, σσ. 144

            Το τεύχος Ιουλίου – Δεκεμβρίου 2000 του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει επτά (7) άρθρα.

            Ο Π. Βασιλειάδης αναφερόμενος στο τέλος της κλασικής ιστορικο-κριτικής μεθόδου, πραγματοποιεί μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία της επιστήμης της Θεολογίας της Κ.Δ. και το προβληματισμό που αναπτύχθηκε σχετικά με αυτή και προχωρεί σε μια αποτίμηση της διαδοχικής μετάβασης από το προ-νεωτερικό, στο νεωτερικό και από εκεί στο μετα-νεωτερικό σε σχέση πάντα με αυτή την επιστήμη. Τέλος, παρουσιάζει το «νέο παράδειγμα» που προτείνει για τη Θεολογία της Κ.Δ..

            Ο Δ. Πασσάκος προσεγγίζοντας το θέμα των κοινών πρωτοχριστιανικών δείπνων, και των δυναμικών και συνεπειών που δημιουργούσαν, εστιάζει την προσοχή του στο Λουκ.14, 15-24 και διερευνά το αυτοσυνειδησιακό πρόβλημα εξαιτίας της διαμάχης μεταξύ ιουδαϊζόντων και πρώην εθνικών χριστιανών που είχε να αντιμετωπίσει η κοινότητα του Λουκά πάνω στο ζήτημα της τέλειας κοινωνίας κατά τη Θ. Ευχαριστία ανάμεσα στις δύο ομάδες.

            Ο D. Rudman αναφερόμενος στην δημιουργία του κόσμου σύμφωνα με την Π.Δ., αναλύει τη σημασία των διαφόρων εννοιών που συνδέονται με τις διηγήσεις περί δημιουργίας. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζει τη σημασία της θάλασσας και του δράκου, του φωτός και του σκοταδιού, καθώς και του θανάτου.

            Ο Κ. Νικολακόπουλος ερευνά τη χρήση και το νόημα των όρων ψαλμός – ύμνος – ωδή στη λατρευτική ορολογία των πρώιμων χριστιανικών χρόνων, όπως εμφανίζονται κυρίως στις παύλειες επιστολές και παρουσιάζει ορισμένες βασικές ερμηνευτικές σκέψεις του αγ. Γρηγορίου Νύσσης σχετικά με τους όρους αυτούς και τη θέση τους στη λατρεία τόσο στη πρώτη εκκλησία όσο και του 4^ου αι..

            Ο Σ. Αγουρίδης ασχολείται με το 10^ο κεφ. του Δ΄ ευαγγελίου και τις δυσκολίες που προκύπτουν για την ερμηνεία του εξαιτίας της κατάταξης του ίδιου του υλικού που περιέχεται στο συγκεκριμένο κεφάλαιο, καθώς και το γενικότερο σκοπό που εκπληρώνει στη συνάφεια που βρίσκεται.

            Ο M. G. Michael εξετάζει γραμματικά το κατά πόσο ο αριθμός του θηρίου που αναφέρεται στο βιβλίο της Αποκάλυψης του Ιωάννη είναι το 666 ή το 616.

            Ο Β. Νικόπουλος παρουσιάζει τη νομική σκέψη του απ. Παύλου στη περί δικαιώσεως διδασκαλία του και τονίζει ότι ο Παύλος αντιμετωπίζει την δικαίωση του ανθρώπου από τον Θεό ως μια σύνθετη νομική πράξη, η οποία εξελίσσεται με βάση ορισμένους θεσμούς και έννοιες, η λειτουργία των οποίων, αναλόγως προσαρμοσμένη στο σωτηριολογικό πεδίο, βοηθάει στην εξέλιξη και ολοκλήρωση της όλης υπόθεσης της δικαιώσεως, που είναι μια νομική πράξη. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται και ιδιαίτερη ανάλυση των νομικών εννοιών της ελευθερίας, της υιοθεσίας και της κληρονομίας πάνω στις οποίες στηρίζεται η διδασκαλία του απ. Παύλου.

            Στη συνέχεια ακολουθεί η βιβλιοκρισία του Χ. Καρακόλη για το βιβλίο του H.-Ch. Kammler, ChristologieundEschatologie: Joh 5,17-30 alsSchluesseltextjohanneischerTheologie (WUNT 126), Tuebingen 2000 καιτουΜ. ΓκουτζιούδηγιατοβιβλίοτουD. DeSilva, Perseverance in Gratitude. A Socio-Rhetorical Commentary on the Epistle to the Hebrews, Michigan 2000.