~ Orthodox Theological Digital Library I.M.D. ~

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 16, Ιούλιος – Δεκέμβριος 1997, έτ. 26, σσ. 128

            Το τεύχος Ιουλίου – Δεκεμβρίου 1997 του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει έξι (6) άρθρα.

            Ο Σ. Αγουρίδης αναφερόμενος στην επίδραση της παύλειας θεολογίας στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, παρουσιάζει με συντομία τη συμβολή του απ. Παύλου ως προς τη διαμόρφωση μιας νέας κατανόησης της ιστορίας, της ελευθερίας του ανθρώπου και της ενότητας της ανθρώπινης κοινότητας, στοιχεία που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του ευρωπαϊκού πολιτισμού.

            Ο Κ. Ζάρρας διερευνά τη σχέση μεταξύ των αγγέλων Σεραφίμ και Χερουβίμ, έτσι όπως αυτή προκύπτει κυρίως μέσα από τα οράματα κλήσης των προφητών Ησαΐα και Ιεζεκιήλ. Ιδιαίτερα εξετάζει τις ομοιότητες και τις διαφορές της παρουσίας αυτών των ουράνιων όντων στα δύο οράματα και την πιθανότητα να προέρχονται από ανάλογες παραδόσεις των γειτονικών περιοχών.

            Ο J. M. v. Canghεξετάζει τη θέση και το ρόλο της γυναίκας στα αφηγηματικά μέρη του κατά Λουκάν ευαγγελίου. Για να πετύχει το σκοπό του ο συγγραφέας αρχικά εξετάζει τη θέση της γυναίκας στην Π.Δ. και κατά την εποχή της Mishna. Στη συνέχεια παραθέτει έναν πίνακα με τα χωρία του Λουκά που αφορούν τη γυναίκα και προχωρεί στην ανάλυση της επαναστατικής στάσης του Ιησού απέναντι στη γυναίκα, έτσι όπως παρουσιάζεται στα συγκεκριμένα μέρη, χωρίς ωστόσο να παραλείπει και τη σύγκριση με τις αναφορές άλλων καινοδιαθηκικών κειμένων.

            Ο Χ. Καρακόλης εξετάζει εάν η έκφραση «συνέρχεσθαι επί το αυτό» της Επιστολής Βαρνάβα (4, 10β) έχει ευχαριστιακό νόημα και εάν έχει επηρεαστεί από τη παύλεια θεολογία και παράδοση. Για να απαντήσει στο ερώτημα αυτό ο συγγραφέας ερευνά το κατά πόσο σχετίζεται η κατάσταση της κοινότητας της Επιστολής Βαρνάβα και η ορολογία και γενικότερα η θεολογία της ευρύτερης συνάφειας του συγκεκριμένου στίχου με την θεολογία του απ. Παύλου και ειδικά με αυτή της Α΄ προς Κορινθίους Επιστολής του.

            Ο Y. Nahmia παρουσιάζει δύο διαφορετικές αναγνώσεις του βιβλίου του Ιωνά. Η πρώτη ανάγνωση γίνεται από την οπτική γωνία του Φρόυντ και η δεύτερη από αυτή του Φρομμ. Ο συγγραφέας αρχικά αναφέρει με συντομία την ιστορία του Ιωνά και στη συνέχεια εκθέτει τόσο τη φροϋδική ανάγνωση του συγκεκριμένου κειμένου, όσο και τη φρομμική. Τέλος, μέσα από τη προοπτική του καθ’ ενός από αυτούς, αναπτύσσει μια ερμηνεία, ακολουθώντας κάθε φορά την αντίστοιχη κατεύθυνση και δείχνει γιατί οι ερμηνείες αυτές είναι συμβατές με το πνεύμα της σκέψης τους.

            Τέλος, ο Β. Νικόπουλος αναλύει δύο βασικές έννοιες του ενοχικού Δικαίου, της «οφειλής» και του «οφειλέτη», όπως αυτές προβάλλουν μέσα από τις επιστολές απ. Παύλου και χρησιμοποιούνται από τον ίδιο ως αντικείμενα επεξεργασίας του Δικαίου με σκοπό την αναπροσαρμογή τους στη νέα «εξ αποκαλύψεως» πραγματικότητα. Μέσα στο πλαίσιο αυτό ο συγγραφέας αναφερόμενος στην ευρεία χρήση νομικών εννοιών και θεσμών από τον απ. Παύλο, περιγράφει με συντομία στην αρχή της μελέτης του τους σκοπούς και τους τρόπους αυτής της χρήσης. Στη συνέχεια εξηγεί τη βασική σημασία των εννοιών στο ενοχικό Δίκαιο και, τέλος, αναλύει τη σημασία τους στις επιστολές.

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 17, Ιανουάριος – Ιούνιος 1998, έτ. 27, σσ. 128

            Το τεύχος Ιανουαρίου – Ιουνίου 1998 του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει έξι (6) άρθρα.

            Ο Σ. Αγουρίδης εξετάζει το ζήτημα της κλήσης των δώδεκα αποστόλων, των ονομάτων, της αποστολής, καθώς και των τρομερών δυσκολιών που θα συναντήσει το ιεραποστολικό έργο τους, όπως εμφανίζεται στο κεφάλαιο 10 του κατά Ματθαίον ευαγγελίου. Στο πλαίσιο αυτό ο συγγραφέας παρουσιάζει τη θεματολογία του κεφαλαίου και τα βαθύτερα προβλήματα της Εκκλησίας του Ματθαίου που κατέστησαν επιτακτική τη συγγραφή του και την τοποθέτησή του στη συγκεκριμένη συνάφεια του ευαγγελίου.

            Ο Δ. Καϊμάκης ασχολείται με ορισμένα μεταφραστικά προβλήματα του κειμένου των Ο΄ στη νέα ελληνική γλώσσα και παρουσιάζει τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το περιεχόμενο και τη γλώσσα του κειμένου και τα δεδομένα που καθιστούν τη μετάφρασή του ιδιαίτερα δύσκολη. Ιδιαίτερη έμφαση δίνει στα προβλήματα που προκύπτουν από την όψη του ρήματος και τη χρήση του απαρεμφάτου και της μετοχής.

            Ο Ι. Καραβιδόπουλος παρουσιάζει ορισμένες νέες κατευθύνσεις και τάσεις της Βιβλικής Ερμηνευτικής που παρατηρούνται από τη δεκαετία του ’70 και εξής. Αυτές που παρουσιάζονται εδώ, είναι αυτές που δημιουργήθηκαν κυρίως από φιλελεύθερους βιβλικούς θεολόγους ως αποτέλεσμα της κριτικής που άσκησαν προς την δεσπόζουσα ιστορικο-κριτική μέθοδο. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται αναφορά στη ρητορική ανάλυση των βιβλικών κειμένων, την αφηγηματική ανάλυση – αφηγηματολογία, τη μέθοδο της ανταπόκρισης του αναγνώστη και, τέλος, τη μέθοδο της αποδόμησης ή αποδομισμό. Στο τέλος του άρθρου ο συγγραφέας πραγματοποιεί μια σύντομη γενική αποτίμηση των νεότερων μετα-στρουκτουραλιστικών ερμηνευτικών τάσεων.

            Ο Δ. Αρκάδας αναφέρεται στην προβληματολογία της εσχατολογίας του κατά Ιωάννην ευαγγελίου και τα επίπεδα μέσα από τα οποία αυτή αναπτύσσεται. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται αρχικά λόγος για την ιστορική εκδοχή και τη μεταϊστορική προοπτική της ιωάννειας εσχατολογίας και για το νέο εσχατολογικό κέντρο, μέσα στο οποίο ο πιστός ζει το μερικό και αναμένει το καθολικό –κατάσταση «αρραβώνα». Ο συγγραφέας προσπαθεί να ανιχνεύσει αυτή την «λειτουργική εσχατολογία» και το λειτουργικό χαρακτήρα του κατά Ιωάννην ευαγγελίου, όπως παρουσιάζονται στα εσχατολογικά γεγονότα της δευτέρας Παρουσίας, της ανάστασης και αιώνιας ζωής, καθώς και της κρίση.

            Το κείμενο του T. Dune αποτελεί τα «συμπεράσματα» μια ευρύτερης μελέτης του πάνω στο Ρωμ. 15,19.

            Ο Γ. Ρηγόπουλος προσεγγίζοντας ερμηνευτικά το Ιω. 12, 20-26, προχωρεί στην διερεύνηση των σχέσεων μεταξύ Ιησού και «Ελλήνων». Στο πλαίσιο αυτό αρχικά εξετάζει την έννοια και τη χρήση του όρου «Έλλην» στην Π.Δ. (Ο΄) και την Κ.Δ. και παρουσιάζει τις απόψεις Πατέρων και νεώτερων ερμηνευτών για το ποιους υπονοεί ως «Έλληνες» ο Δ΄ ευαγγελιστής στο Ιω. 12, 20. Στη συνέχεια ο συγγραφέας στρέφει το ενδιαφέρον του στην απάντηση του Ιησού προκειμένου να κατανοηθεί η έννοια του όρου και η σημασία της στάσης του Ιησού απέναντι στους «Έλληνες». Το άρθρο συνεχίζεται στο ΔΒΜ, τόμ. 18, Ιαν. – Ιούν. 1999, έτ. 28, σσ. 40-52.

            Στη συνέχεια ακολουθούν βιβλιοκρισίες των Χρ. Καρακόλη, Σ. Αγουρίδη και Ι. Καραβιδόπουλου.

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 17, Ιούλιος – Δεκέμβριος 1998, έτ. 27, σσ. 144

            Το τεύχος Ιουλίου – Δεκεμβρίου 1998 του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει έξι (6) άρθρα, ορισμένα από τα οποία αποτέλεσαν εισηγήσεις σε επιστημονικό Συμπόσιο στο Neamt της Ρουμανίας, με θέμα: Η σπουδαιότητα των Πατέρων για την ερμηνεία των Γραφών, Σεπτ. 1997.

            Ο U. Luz εξετάζει μέσα από μια δυτική-προτεσταντική οπτική τη σημασία που έχουν σήμερα οι Πατέρες της Εκκλησίας για την ερμηνεία της Α.Γ.. Από την αρχή ο συγγραφέας παρατηρεί ότι στην πράξη οι Πατέρες έχουν ελάχιστη σημασία για τη δυτική ερμηνεία της Α.Γ. και εξηγεί τους λόγους της υποχώρησης της χρήσης τους από την δυτική και ιδιαίτερα την προτεσταντική εξηγητική γραμματεία. Στη συνέχεια αναφέρει τη σημασία των Πατέρων από εξηγητική και ερμηνευτική άποψη, τονίζοντας ιδιαίτερα τις διασυνδέσεις των ερμηνευτικών τρόπων τους με νεώτερες ερμηνευτικές μεθόδους.

            Ο π. V. Mihocκάνει λόγο για την επικαιρότητα της βιβλικής ερμηνείας των Πατέρων και των εκκλησιαστικών συγγραφέων των οκτώ πρώτων χριστιανικών αιώνων, κυρίως της Ανατολής. Στη συνάφεια αυτή αρχικά εξετάζει την έννοια του όρου «Πατέρες». Στη συνέχεια αναφέρει τη χρήση από τους Πατέρες της φιλοσοφίας και των σύγχρονών τους κοσμικών επιστημών για την ερμηνεία της Βίβλου και αναλύει την πατερική αρχή της θεωρίας, την ερμηνευτική δηλαδή θέαση που προσπαθεί να διακρίνει το πνευματικό νόημα του βιβλικού κειμένου, ως ερμηνευτική μέθοδο.

            Ο J. Dunn εστιάζει τη προσοχή του στις αρχές των επιστημονικών μεθόδων στην ερμηνεία των ευαγγελίων, στο πώς έχουν γίνει αντιληπτές και στο πώς έχουν αναπτυχθεί στη «νεώτερη» εποχή. Στη συνάφεια αυτή εξετάζει και κρίνει την ανάδυση της ιστορικής κριτικής και της ιστορικο-κριτικής μεθόδου, τη κριτική των πηγών και της μορφής. Τέλος, αναλύει την αλλαγή του επιστημονικού παραδείγματος που σημειώνεται τις τελευταίες δεκαετίες και τις προκλήσεις που θέτει ο μεταμοντερνισμός.

            Ο G. Segallaπαρουσιάζει το θέμα της εκκλησιαστικής αυθεντίας και της ερμηνείας της Βίβλου μέσα από μια ρωμαιοκαθολική οπτική. Κύρια θέση του συγγραφέα αποτελεί ότι για μια έγκυρη και εγκεκριμένη ερμηνεία της Βίβλου είναι αναγκαία μια επίσημη αυθεντία, μέσω της αποστολικής διαδοχής, προκειμένου να μην εκπέσει αυτή σε υποκειμενικές και αστήρικτες ερμηνείες. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσει αναλυτικά το ιστορικό των γραπτών παρεμβάσεων της ρωμαιοκαθολικής εκκλησιαστικής αυθεντίας στην ερμηνεία της Α.Γ. και κάνει μια θεολογική σύνθεση τους.

            Ο J. Rollof ερευνά το πώς θεμελιώνεται η ευθύνη - αυθεντία της Εκκλησίας για την ερμηνεία της Βίβλου, σε τι συνίσταται και πώς μπορεί να πραγματωθεί κάτω από τις σημερινές συνθήκες. Ιδιαίτερα αναλύει τη σχέση μεταξύ αυθεντίας της Εκκλησίας και αυθεντίας της Α.Γ. σύμφωνα με την Κ.Δ., το πώς φθάσαμε στα προβλήματα στα οποία βρισκόμαστε σήμερα αναφορικά με τη σχέση μεταξύ επιστημονικής εξήγησης της Α.Γ. και Εκκλησίας, ενώ, τέλος, προτείνει ορισμένες θεολογικές προοπτικές για την υπέρβαση των προβλημάτων.

            Ο Σ. Αγουρίδης αναλύει τις αιτίες και τους πολυσύνθετους ιστορικούς, κοινωνικούς, πολιτικούς και επιστημονικούς παράγοντες που έχουν οδηγήσει στην αρνητική στάση της Ορθόδοξης Εκκλησίας έναντι της Βίβλου και των σύγχρονων επιστημονικών μεθόδων.

            Στη συνέχεια ακολουθεί παρουσίαση του προαναφερόμενου Συμποσίου και δύο βιβλιοκρισίες.