~ Orthodox Theological Digital Library I.M.D. ~

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 4, Ιούνιος 1976, τχ. 1, σσ.145

            Το 1^ο τεύχος, Ιούνιος 1976, του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει τις οκτώ (8) εισηγήσεις που ανακοινώθηκαν στα πλαίσια της Α΄ Συνάξεως Ελλήνων Βιβλικών Θεολόγων Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης στην Πάτμο από 24-28 Σεπτεμβρίου 1975 με θέμα «Ο Ιωάννης: τα εν τη Κ.Δ. έργα του και η θεολογική του σκέψις».

            Ο Σ. Αγουρίδης στην εισήγησή του επιχειρεί να δώσει τη σημερινή θέση της έρευνας στα θέματα των Πηγών του Δ΄ Ευαγγελίου, στο Θρησκευτικοϊστορικό και στο Θεολογικό, κυρίως έτσι όπως αυτή παρουσιάστηκε σε δύο μεγάλα βιβλικά συνέδρια του θέρους του 1975.

            Ο Χ. Βούλγαρης πραγματοποιεί μια συνοπτική εξέταση των βασικότερων δεδομένων του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου προκειμένου να αναδείξει το πλήθος, το μέγεθος και τη φύση των ποικίλων δυσκολιών, τις οποίες καλείται να αντιμετωπίσει ο βιβλικός επιστήμονας και ερευνητής στην προσπάθειά του να φωτίσει το ιστορικό και θεολογικό υπόβαθρο του συγκεκριμένου Ευαγγελίου.

            Ο Γ. Γαλίτης εξετάζει με συντομία τα βασικότερα στοιχεία και σημεία που συνδέονται με την αναφορά του κατά Ιωάννην στον «άρχοντα του κόσμου τούτου», δηλαδή τα χωρία Ιω. 12,31, 14,30 και 16,11. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται η έννοια του κόσμου, η ιδέα περί δύο αιώνων, του νυν και του μέλλοντος, ο «καινός ουρανός και καινή γη», την «οιονεί» διαρχία καλού και κακού και το θρησκειολογικό υπόβαθρο του όρου «άρχων του κόσμου τούτου».

            Ο Αθ. Θεοχάρης αναφέρεται στο πρόβλημα που αφορά στις σχέσεις που υφίστανται μεταξύ της διήγησης του κατά Ιωάννην 20,19-23 και της διήγησης των Πράξεων του κεφ. 2 σχετικά με την κατάβαση του Αγίου Πνεύματος εν είδει πύρινων γλωσσών στους συνηγμένους επί το αυτό μαθητές κατά την ημέρα της Πεντηκοστής υποστηρίζοντας ότι και οι δύο διηγήσεις αναφέρονται στο ίδιο ιστορικό γεγονός.

            Ο Σ. Αγουρίδης προχωρεί στην «βιβλική μελέτη» του Ιωαν. 2,1-11, χωρίς ωστόσο να θίγει όλα τα θέματα που πραγματεύεται ή που υπαινίσσεται ο ευαγγελιστής. Στο πλαίσιο αυτό ο συγγραφέας ασχολείται με δύο κυρίως ζητήματα: γιατί ο ευαγγελιστής διαλέγει για την «αρχήν των σημείων» τον γάμο στην Κανά και ποια είναι η θεωρία του σχετικά με το θέμα Πίστη – Σημεία.

            Ο Π. Βασιλειάδης επιχειρεί τον προσδιορισμό της θεολογικής σημασίας του Ιωάννη του Βαπτιστή όπως την βλέπει ο Δ΄ Ευαγγελιστής σε συσχετισμό με το πρόβλημα του θεολογικού χαρακτήρα και σκοπού του ευαγγελίου. Αυτό το πραγματοποιεί αναλύοντας τα σχετικά χωρία με τη μέθοδο της «Αναθεωρητικής Σχολής».

            Ο Π. Κουτλεμάνης προχωρεί στην ερμηνεία του χωρίου Α΄ Ιω. 2,16. Στη συνάφεια αυτή εξετάζει την σημασία της έννοιας της «αγάπης του κόσμου» που περιγράφεται στο χωρίο, αναφερόμενος αναλυτικά και στην σχετική με το θέμα και το χωρίο πατερική εξηγητική και σύγχρονη ερμηνεία.

            Ο Β. Στογιάννος προσπαθεί να καθορίσει το νόημα του Αποκ. 2,13 που αποτελεί κλειδί για την συνολική θεώρηση της Αποκάλυψης. Στο πλαίσιο αυτό καταθέτει τις απόψεις των Πατέρων, αλλά και της σύγχρονης νεότερης βιβλικής έρευνας που καταβάλει ιδιαίτερες προσπάθειες για την ορθή κατανόηση του «θρόνου του Σατανά».

            Μετά τις εισηγήσεις ακολουθεί μια εκτενής περίληψη, γραμμένη στα αγγλικά, όλων των εισηγήσεων από τον Π. Βασιλειάδη.

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 5, Ιούνιος 1977, τχ. 1, σσ. 1-88.

            Το 1^ο τεύχος του 5^ου τόμου, Ιούνιος 1977, του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει τρία (3) άρθρα.

            Ο Αθ. Χαστούπης μεταφράζει στα ελληνικά από το εβραϊκό πρωτότυπο το «Βιβλίο του Αββακούμ», πραγματοποιώντας παράλληλα και την κριτική αποκατάσταση του πρωτοτύπου.

            Ο Νικ. Παπαδόπουλος παρουσιάζει το πρόβλημα του ακριβούς προσδιορισμού της τοποθεσίας του «Τάφου των Πατριαρχών», δηλαδή των τάφων του Αβραάμ και των απογόνων του. Ο συγγραφέας εξετάζει το θέμα λαμβάνοντας υπόψη του όλα τα γνωστά ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα και ανατρέχει σε όλες τις πηγές που σχετίζονται με το θέμα του. Τελικώς συμπεραίνει ότι καμία από τις μαρτυρίες δεν διαφωτίζει πλήρως το πρόβλημα του σπηλαίου του Μαχπελά, ως τόπου ταφής των Πατριαρχών και ούτε μπορεί να εξαχθεί κάποιο συγκεκριμένο συμπέρασμα αν πρώτα δεν πραγματοποιηθεί μια σε βάθος αρχαιολογική έρευνα του συγκεκριμένου χώρου. Επίσης, ότι ακόμη παραμένει άγνωστη η φύση, η έκταση και η διαρρύθμιση του σπηλαίου, καθώς και η αρχική μορφή των «Πατριαρχικών τάφων» σε αυτό και τέλος ότι είναι αμφίβολο το σε ποια αντιστοιχία βρίσκονται τα μουσουλμανικά κενοτάφια του σπηλαίου με τα αρχικά κενοτάφια των Πατριαρχών.

            Ο Β. Στογιάννος καταπιάνεται με το δύσκολο πρόβλημα της ερμηνείας του χωρίου Γαλ. 6,17, στο οποίο γίνεται η αναφορά από τον απόστολο Παύλο στα «στίγματα του Ιησού», τα οποία και φέρει πάνω του. Ο συγγραφέας του άρθρου αρχικά θέτει το πλαίσιο του προβλήματος. Στη συνέχεια προχωρεί στην ιστορία της ερμηνείας. Στο πλαίσιο αυτό πρώτα παρουσιάζονται οι απόψεις και ερμηνείες που έδωσαν οι αρχαίοι ελληνόφωνες ερμηνευτές της Ανατολής, οι οποίες ποικίλουν στα επιμέρους, αλλά είναι σύμφωνες σε γενικές γραμμές στη σύνδεση του στίχου με τα προβλήματα της προς Γαλάτας από τη μία πλευρά και με τους αγώνες του Παύλου και τα παθήματά του για τον Χριστό από την άλλη. Ακολουθούν οι απόψεις και ερμηνείες των λατινόγλωσσων ερμηνευτών της Δύσης που τείνουν κυρίως σε μια ηθική – πρακτική ερμηνεία του στίχου. Τέλος, παρουσιάζονται οι απόψεις των σύγχρονων ερμηνευτών, οι οποίες και αυτές με την σειρά τους δεν καταφέρνουν να απαντήσουν ικανοποιητικά στο πρόβλημα και να ερμηνεύσουν τα επιμέρους. Στο τελευταίο μέρος της εργασίας του, ο Στογιάννος τοποθετείται προσωπικά υπέρ μιας λύσης και προτείνει μια νέα υπόθεση. Σε αυτή βάση αποτελεί η κριτική διόρθωση του κειμένου, όπου αντί για το «στίγματα» προτείνεται το «σίγνα τα», όπου σημαίνει τα στρατιωτικά λάβαρα. Η ερμηνεία αυτή δηλώνει ότι ο Παύλος αναφερόμενος στους Γαλάτες, παρουσίασε τον εαυτό του ως τον σημαιοφόρο του Ιησού που βρίσκεται επικεφαλής στη μάχη και τον οποίο οι αποδέκτες της επιστολής οφείλουν να μην τον παρενοχλούν με δευτερεύοντα ζητήματα και προβλήματα.

            Ακολουθούν τα Χρονικά του περιοδικού. Σε αυτά περιγράφονται αρχικά οι εργασίες ομάδας Ελλήνων Ορθόδοξων βιβλικών θεολόγων πάνω σε ένα κείμενο Ολλανδών θεολόγων για το τμήμα «Πίστη και Τάξη» του Π.Σ.Ε., αναφερόμενο στη σχέση μεταξύ Π.Δ. και Κ.Δ.. Ακολουθεί κείμενο του Γ. Πατρώνου, στο οποίο παρουσιάζεται το μεταφραστικό έργο της Αγίας Γραφής σε διάφορες γλώσσες και διαλέκτους. Τέλος ο Σ. Αγουρίδης παρουσιάζει τις εργασίες της ειδικής επιτροπής για την Ευρώπη της Ευρωπαϊκής Μεταφραστικής Επιτροπής που έλαβε χώρα στη Σουηδία από 27 μέχρι 30 Απριλίου 1977.

            Το τεύχος κλείνει με βιβλιοκρισίες ξένων βιβλικών επιστημονικών πονημάτων.

Δελτίο Βιβλικών Μελετών, τόμ. 5, Δεκέμβριος 1977 - Ιούνιος 1978, τχ. 2 - 3, σσ. 91-244.

            Το διπλό τεύχος, 2^ο - 3^ο, του 5^ου τόμου, Δεκέμβριος 1977 - Ιούνιος 1978, του Δελτίου Βιβλικών Μελετών περιέχει τις εννιά (9) εισηγήσεις της Β΄ Συνάξεως Ελλήνων Βιβλικών Θεολόγων Πανεπιστημίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, που πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη από 16 μέχρι 21 Σεπτεμβρίου 1977, με θέμα «Αιρέσεις και αιρετικοί κατά την εποχή του Αποστ. Παύλου». Των εισηγήσεων προηγείται ένα σύντομο προλογικό σημείωμα του Σ. Αγουρίδη σχετικά με το ιστορικό της οργάνωσης της Συνάξεως στην Κρήτη και η προσφώνηση του Γεν. Διευθυντού της Ορθόδοξης Ακαδημίας Κρήτης, Αλ. Παπαδερού προς τα μέλη της Συνάξεως.

            Ο Π. Βασιλειάδης εξετάζει το κατά πόσο υπήρξαν αιρέσεις ή θεολογικές τάσεις στον αρχέγονο χριστιανισμό. Στο πλαίσιο αυτό καταρχήν προχωρά σε μια εννοιολογική διασάφιση του όρου «αίρεση» στην Κ.Δ. και στη συνέχεια προχωρεί σε μια παρουσίαση των διαφόρων θεολογικών τάσεων που υπήρξαν στην πρωτοχριστιανική περίοδο.

            Ο Σ. Αγουρίδης αναφερόμενος στον τρόπο με τον οποίο ο Λουκάς αντιμετώπισε στις Πράξεις των Αποστόλων την Μαγεία της ελληνιστικής περιόδου, εξετάζει την τότε σημασία της Μαγείας και το πρόβλημα του Λουκά στις Πράξεις από τη συνάντηση με την Μαγεία και τη σύγκριση των Αποστόλων προς τους Θείους Άνδρες της εποχής.

            Ο Μ. Σιώτης προχωρεί σε μια παρουσίαση του πολιτικού χαρακτήρα των αντιπάλων του απ. Παύλου. Αρχικά εξετάζει τα ποικίλα ιστορικά δεδομένα της εποχής που αναδεικνύουν και τον πολιτικό χαρακτήρα της αντιπαράθεσης, πέρα από τον θρησκευτικό. Στη συνέχεια αναλύει τη διαμάχη μέσα από τις σχετικές πληροφορίες που περιέχονται σε διάφορα κείμενα τα Κ.Δ..

            Ο Ι. Καραβιβόπουλος εξετάζει το πρόβλημα της ψευδεπιγραφίας επάνω στη βάση της ορθόδοξης εκκλησιολογίας, αναλύοντας κυρίως την σχέση μεταξύ κανονικότητας και γνησιότητας, ορθοδοξίας και αιρέσεως.

            Ο Ι. Γαλάνης αναλύει το τεμάχιο της Γαλ. 5,13-26 και τις βασικές θεολογικές θέσεις του απ. Παύλου για τον Νόμο, την ελευθερία κλπ, αναδεικνύοντας τη σύνδεση ήθους και δόγματος στον Παύλο.

            Ο Γ. Γαλίτης αναλύει την εντολή της υποταγής που κυριαρχεί στην προς Τίτον επιστολήν, εντάσσοντάς την στο ιστορικό και κοινωνικό της πλαίσιο και διερευνώντας στο πρόβλημα των «ανυπότακτων» της Κρήτης.

            Ο Ι. Τσαγγαλίδης εξετάζει το φαινόμενο της αίρεσης σε συσχετισμό με την Εκκλησία και την εν Χριστώ ζωή.

            Ο Β. Στογιάννος έχοντας ως συγκεκριμένο παράδειγμα τους αντιπάλους που καταπολεμά ο Παύλος στην επιστολή του προς τους Γαλάτες, επιχειρεί να αναλύσει τις τρεις όψεις –ιστορική, θεολογική και μεθοδολογική- του προβλήματος του χαρακτηρισμού των τάσεων που βρίσκουμε στην Κ.Δ. ως ορθόδοξων ή αιρετικών, παρουσιάζοντας και όλες τις σύγχρονες επιστημονικές απόψεις που σχετίζονται με το συγκεκριμένο πρόβλημα.

            Ο Γ. Παπατζανάκης παρουσιάζει την αντιμετώπιση της αίρεσης των Κολοσσών από τον απ. Παύλου και αναλύει την έννοια «στοιχεία του κόσμου» (Κολ. 2,20), καθώς και τις θεολογικές θέσεις του Παύλου απέναντι στα «στοιχεία», τα οποία και αποτελούσαν τον πυρήνα της αίρεσης.