~ Orthodox Theological Digital Library I.M.D. ~

The site is under upgrade.

Γεώργιος Π. Πατρώνος, Ιστορία και Εσχατολογία στη Βασιλεία του Θεού, Εκδόσεις Δόμος, Αθήνα, 2002.

Η μελέτη του καθηγητή Γεωργίου Πατρώνου για τη Βασιλεία του Θεού, πρόσφατα αναθεωρημένη (2002) από τον ίδιο τον συγγραφέα, επικεντρώνεται σε τρεις βασικές κατευθύνσεις: Αρχικά, στην πορεία της έρευνας στο χώρο της Προτεσταντικής θεολογίας, έπειτα της Ρωμαιοκαθολικής θεολογίας και τέλος της Ανατολικής Ορθόδοξης Θεολογίας. Συγκεκριμένα, μετά από τη στροφή στις αρχές του 20ου αιώνα του ενδιαφέροντος της θεολογικής έρευνας της Δύσης από την ψηλάφηση της ιστορικότητας των βιογραφικών στοιχείων της ζωής του Ιησού που εντοπίζονται στις διηγήσεις  της Κ.Δ. στο μήνυμα του περιεχομένου της, εγκαινιάστηκε η ενασχόληση της έρευνας με την έννοια και την πραγματικότητα της βασιλείας του Θεού που συνιστά και το σκοπό της εσχατολογικής πορείας του ανθρώπου. Η παρουσία της Ρωμαιοκαθολικής θεολογίας πάνω στο ζήτημα αυτό υπήρξε γενικά μετριοπαθής, χωρίς εξάρσεις και διαπνέεται από συντηρητικό πνεύμα, με κυριότερους εκπροσώπους τους J. Bonsirven, F.Gils, J. Schildenberger. Η προτεσταντική θεολογία σαφώς πιο προοδευτική, είναι αυτή που εξέφρασε τους βαθύτερους προβληματισμούς σχετικά με το ζήτημα, καθώς και αυτή που ήρθε αντιμέτωπη με τα πιο μεγάλα αδιέξοδα. Ειδικότερα, ο 18ος και 19ος αιώνας θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια καθαρά αντιεσχατολογική εποχή στον τομέα της ερμηνείας. Δύο ήταν οι κυρίαρχες τάσεις στην αντίληψη περί Βασιλείας του Θεού. Η πρώτη ήταν αυτή που την έβλεπε ως «πραγματοποιηθείσα εσχατολογία» και η δεύτερη ως «μελλοντική» και «συνεπή» εσχατολογία. Κυριότεροι εκπρόσωποι και πρωτοπόροι συνάμα ήταν ο Weiss, ο Ritschl, oSchleiermacher. Ειδικά ο τελευταίος, έβλεπε την Βασιλεία του Θεού ως μία κοινωνική εσχατολογική οντότητα. Στις ημέρες μας κυριότερος εκπρόσωπος και συνεχιστής των παραπάνω θέσεων και τάσεων, και πιο ειδικά του έντονου αντιεσχατολογικού πνεύματος, είναι ο RudolfBultmann με σύνθημά του την «απομύθευση». Επιγραμματικά, ο καθηγητής Πατρώνος επιχειρεί μία σύντομη αναφορά στις σημερινές τάσεις, όπως στην «Θεολογία της Ελπίδας» που στηρίζεται στην Ανάσταση στην Κ. Διαθήκη

 Το μεγαλύτερο βάρος της έρευνας του συγγραφέα και αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη έκτασή της, αφιερώθηκε στην Ορθόδοξη αντίληψη περί Βασιλείας του Θεού και περί εσχάτων. Υπογραμμίζεται ότι η ορθόδοξη παρουσία στην έρευνα υπήρξε στο παρελθόν αμελητέα έως και ανύπαρκτη. Για το λόγο αυτό, η βαρύτητα έπεσε στην Πατερική Παράδοση που ασχολήθηκε με το υπό έρευνα ζήτημα εκτενώς. Οι Πατέρες της Εκκλησίας «είδαν» τη βασιλεία του Θεού μέσα από α) αγιοτριαδική, β) χριστοκεντρική και γ) εκκλησιολογική αντίληψη. Το πιο ουσιώδες είναι ότι όλοι συγκλίνουν στην τριαδολογική φύση της Βασιλείας του Θεού. Τα γνωρίσματα της αδιαίρετης Αγίας Τριάδος κληροδοτούνται και στη Βασιλεία του Θεού. Αντίπαλος της Βασιλείας (θέση) είναι οι πονηρές δυνάμεις του κακού ( άρνηση). Η Ιστορία της Βασιλείας χωρίζεται σε δύο περιόδους. Την ιστορική (αύξηση και τελείωση στο παρόν) και την τελείωση στους έσχατους χρόνους. Οι δύο περίοδοι βρίσκονται σε λειτουργική σχέση και παρόλο που η καινοδιαθηκική εσχατολογία είναι διπολική, ουδέποτε στην Ορθόδοξη Θεολογία εντοπίστηκε δυαλισμός και αντίθεση, αλλά αντίθετα το ιστορικό παρόν βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με το μέλλον, με το τέλος του χρόνου και του επίγειου κόσμου. Η βασιλεία του Θεού είναι το ύψιστο δώρο του Θεού στην ανθρωπότητα: Η ανακαίνιση της ανθρωπότητας έχει ήδη ξεκινήσει όταν ο Εσταυρωμένος ως νέος Αδάμ εγκαινίασε ως πρωτότοκος τη νέα ανθρωπότητα, και θα ολοκληρωθεί στα έσχατα. Για να κατορθώσει ο πιστός να συναντήσει και να απολαύσει αυτό το ύψιστο δώρο πρέπει να βρίσκεται στο χώρο της Εκκλησίας, εκεί όπου η μετοχή στα ιερά μυστήρια προσφέρει πρόγευση και προκαταβολή των εσχάτων καθώς το Βάπτισμα είναι το εισαγωγικό και η Θ. Ευχαριστία το καταληκτικό μυστήριο, εκεί όπου η εκκλησιαστική τέχνη συνάδει με το δόγμα για τα έσχατα, εκεί όπου το Άγιο Πνεύμα προικίζει τα πάντα με την αγιαστική του δύναμη και δίνει φώτιση και γνώση. Εκεί όπου κάθε πτυχή της ύπαρξής της, ακόμη και ο μοναχισμός-αναχωρητισμός συνδέεται άρρηκτα με τα έσχατα λόγω της μυσταγωγικής του φύσης.

Search

new summaries

Adamtziloglou Evanthia - Woman in the Theology of Saint Paul A Hermeneutical Analysis of A Cor

Evanthia Adamtziloglou, Women in the Theology of Saint Paul. A Hermeneutical Analysis of A Cor. 11, 2-16 (Ph.D. Thesis), Academic Register of the Department of Theology, of the Theological School,...

Savvas Agouridis (ed), Orthodox Spirituality. Chistianity – Marxism

Savvas Agouridis (ed), Orthodox Spirituality. Chistianity – Marxism, Thessaloniki Theologians’ Seminar no. 2, Thessaloniki 1968, 244 pages. The 2nd volume of the “Thessaloniki Theologians’ Seminar” is divided in two parts....

Agouridis Savvas (ed), What is the Church

Agouridis Savvas (ed), What is the Church, Thessaloniki Theologians’ Seminar no. 3 (reprinted from the journal “Gregorios Palamas”, issue 606-607 of year 1968),  Thessaloniki 1968, 126 pages. The 3rd volume...

Anastasiou Ioannis (ed.) Tradition and Renewal in the Church

Anastasiou Ioannis (ed.) Tradition and Renewal in the Church, Thessaloniki Theologians’ Seminar, no. 6, “Gregorios Palamas” journal publication, Thessaloniki 1972, 206 pages. The 6th volume of “Thessaloniki Theologians’ Seminar” contains...

Charalambos Atmatzidis, Eschatology in the 2nd Epistle of Peter

Charalambos Atmatzidis, Eschatology in the 2nd Epistle of Peter, Pournaras Press, 2005, pages 349. The study of Charalambos Atmatzidis deals with the eschatological perceptions of Peter’s 2nd Epistle. From the...