π. Ιωάννης Σκιαδιαρέσης, Λειτουργικές Σκηνές και Ύμνοι στην Αποκάλυψη του Ιωάννη, Θεσσαλονίκη: Πουρναράς, 1999, σελ.445.

            Η εργασία του π. Ιωάννη Σκιαδαρέση είναι μια προσπάθεια προβολής του υμνικού υλικού της Αποκάλυψης του Ιωάννη και των προβλημάτων που συνδέονται με αυτό, προέκυψε δε από το γενικότερο ενδιαφέρον του συγγραφέα για τους ύμνους στην Κ.Δ., οι οποίοι είναι άγνωστοι και μένουν αναξιοποίητοι από την εκκλησία μας.

            Μετά τον πρόλογο και την εισαγωγή, όπου ο συγγραφέας κάνει αναφο­ρά τόσο στο υμνικό υλικό της Αποκάλυψης, στην ιστορία της έρευνας και τα κριτήρια για τον προσδιορισμό αυτού του υλικού, η μελέτη χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια.

            Το πρώτο κεφάλαιο ασχολείται με το σκηνικό και τους τρόπους από­δοσης των ύμνων της Αποκάλυψης του Ιωάννη.  Σύμφωνα με το συγγραφέα η αποκάλυψη λειτούργησε ως γέφυρα μεταφοράς εκφραστικών μορφών από τον εξωχριστιανικό στο χριστιανικό και μάλιστα λατρευτικό χώρο.

            Το δεύτερο κεφάλαιο διερευνά την καινή ωδή των 4 ζώων και των 24 πρεσβυτέρων (Αποκ.5,9β.10). Η καινή ωδή που άδουν τα τέσσερα ζώα και οι εικοσιτέσσερις πρεσβύτεροι στο 5^ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης είναι ο πρώτος ύμνος που αναπέμπεται στο αρνίον-Χριστό μετά την εκ μέρους του παραλαβή του επτασφράγιστου βιβλίου από τα χέρια του καθημένου «επί τον Θρόνον». Η ωδή τοποθετημένη στην κλειστή υμνική ενότητα των κεφ. 4 και 5, αποτελεί το κατ’ εξοχήν χριστολογικό κέντρο της Αποκάλυψης.

            Το τρίτο κεφάλαιο αναφέρεται στην ωδή του Μωυσέως και του Αρνίου (Αποκ.15,3β.4). Το κεφ. 15 αποτελεί κορυφαία τομή της Αποκάλυψης. Σ’ αυτό δια­κό­πτεται εκ νέου η γραμμική έκθεση δεινών και καταστροφών, που συμ­βαί­νουν στο επίγειο σκηνικό, για να δοθούν εικόνες του ουρανού. Η ωδή συνιστά κορυφαίο συστατικό της βασικής για την κατανόηση του κεφ. 15, αλλά και γενικότερα της Αποκάλυψης, ευρύτερης τυπολογίας και θεματικής της Εξόδου.

            Το τέταρτο κεφάλαιο μελετά τον ύμνο του αγγέλου των υδάτων (Αποκ. 16,5β.6). Ο ύμνος αναπέμπεται από τον άγγελο τον υπεύθυνο για τα ύδατα, αμέσως μετά τη μεταβολή τους σε αίμα. Σύμφωνα με το συγγραφέα η βασική λειτουργία του ύμνου συντονίζεται με έναν από τους κύριους θεματικούς άξονες της Αποκάλυψης το μαρτυρολογικό.

            Στο πέμπτο κεφάλαιο της μελέτης ο συγγραφές εξετάζει τη λειτουργία των ύμνων στην Αποκάλυψη του Ιωάννη καθώς και τη συμβολή τους στη λειτουργική της διάσταση.

            Το βιβλίο έχει παράρτημα στο οποίο ο συγγραφέας κάνει μια γενικό­τερη αναφορά στους ύμνους, ως στοιχείο της πρωτοχριστιανικής λατρείας και αναλύει το πρόβλημα της επιβίωσης των καινοδιαθηκικών ύμνων.

            Η εργασία κλείνει με γενικά συμπεράσματα, συντομογραφίες και εκτενή βιβλιογραφία.