Αναλόγιον, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, τχ. 2 (2002), 176 σ..
Το 2ο τεύχος του περιοδικού Αναλόγιον είναι αφιερωμένο στο πρόσωπο και το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Στο τεύχος δημοσιεύονται 14 άρθρα που αφορούν το αφιέρωμα και 1 θεολογικό δοκίμιο που δεν σχετίζεται με αυτό. Στην αρχή προτάσσεται προλογικό σημείωμα της σύνταξης του Αναλογίου.
Το 1ο άρθρο του τεύχους προέρχεται από την γραφίδα του Α. Παπαδιαμάντη. Σε αυτό καλεί τους συγχρόνούς του νεοέλληνες να εγκαταλείψουν την αρχαιολατρία και να συνδεθούν ιστορικά με την αρχαία Ελλάδα μέσα από το σώμα της Εκκλησίας.
Ο Ν. Τριανταφυλλόπουλος εξετάζει τις επικρίσεις των ελλήνων αρχαιολογού-ντων λογίων του 19ου αι. εναντίον του Α. Παπαδιαμάντη και του Α. Μωραϊτίδη που υποστήριζαν την συνέχεια της αρχαιοελληνικής παράδοσης μέσω των βυζαντινών.
Ο Δ. Μαυρόπουλος παρουσιάζει το βαθύ εκκλησιαστικό ήθος και χαρακτήρα της ζωής και του έργου του Α. Παπαδιαμάντη, αντικρούοντας τον αποδιδόμενο σε αυτόν χαρακτηρισμό ως θρησκευτικού τύπου άνθρωπο και συγγραφέα.
Ο Α. Κεσελόπουλος σκιαγραφεί τις ψαλτικές ικανότητες και τις γνώσεις στο εκκλησιαστικό λειτουργικό τυπικό του Α. Παπαδιαμάντη, αλλά και την βίωσή τους ως λειτουργικό ήθος στην καθημερινή ζωή και το συγγραφικό έργο του.
Ο Α. Μαντάς αναφέρεται στην προσήλωση και την εμμονή του Α. Παπαδιαμάντη στην εκκλησιαστική βυζαντινή μονοφωνική μουσική και αναλύει τις αιτίες και του λόγους αυτής της στάσης του.
Ο Σ. Παπαθανασίου διερευνά την αρχή της δημιουργίας του έργου του Α. Παπαδιαμάντη, επικεντρώνοντας την προσοχή του στο θέμα της σχέσης των λογοτεχνικών ηρώων του με τον θάνατο και με το καλό και το κακό.
Ο Κ. Χαραλαμπίδης αναγνωρίζει στο παπαδιαμαντικό έργο την πλατύτερη εποπτεία ολόκληρου του κόσμου που συστενάζει με τον άνθρωπο και την ανάλυση της πραγματική υπάρξεως της ανθρώπινης υποστάσεως.
Ο Σ. Γουνελάς εξετάζει την λειτουργία της ποίησης ως ιερής τέχνης στο έργο του Α. Παπαδιαμάντη.
Ο Α. Κοσματόπουλος τονίζοντας την συνείδηση που είχε ο Παπαδιαμάντης για την διχασμό της σύγχρονής του νεοελληνικής κοινωνίας παρουσιάζει το ερωτικό όραμα που είχε για έναν αναστημένο κόσμο.
Η Ν. Κεσμέτη κάνει λόγο για τα οντολογικά αινίγματα μπροστά στα οποία μας φέρνει ο Παπαδιαμάντης και τις απαντήσεις που δίνει ο ίδιος μέσα από την ύπαρξη και την αγωνία των ηρώων του.
Ο Σ. Ζουμπουλάκης προχωρεί σε μια ανάγνωση της Φόνισσας επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον του σε ένα ηθικό κεντρικό πρόβλημα της ηθικής σκέψης, το πρόβλημα του κακού, το οποίο στο συγκεκριμένο έργο εντοπίζεται στην απώλεια του ήθους της μετάνοιας.
Ο Δ. Κοσμόπουλος περιγράφει την στάση και τις θέσεις του Α. Παπαδιαμάντη απέναντι στη διαμορφούμενη τότε εθνική ιδεολογία της νεοελληνικής κοινωνίας και τον επίσημο φορέα της, το νεοελληνικό Κράτος.
Ο Σ. Μολίνος αναφέρεται στον ψυχικό πόνο των παπαδιαμαντικών ηρώων, όπως αυτός εκφράζεται στα μερακλίδικα δίστιχα-τραγούδια που συναντώνται διάσπαρτα σε ολόκληρο το έργο του σκιαθίτη συγγραφέα.
Ο Κ. Παπαγιώργης στη συνέντευξή του σχολιάζει και κρίνει την επικαιρότητα, τα προβλήματα και το περιεχόμενο των παπαδιαμαντικών σπουδών.
Το θεολογικό δοκίμιο του Κ. Σακατζιάδη αποτελεί παρουσίαση μιας βασικής κατηγορίας στη θεολογική σκέψη του Ν. Νησιώτη, της «εκκλησιολογικής κοσμολογί-ας» ως τρόπο νοηματοδότησης της σχέσης της Εκκλησίας με τον κόσμο.