Σύναξη, Διλήμματα Βιοηθικής, τχ. 68 (1998), σσ. 129.
Το 68ο τεύχος της Σύναξης ανοίγει τη συζήτηση σχετικά με το ζήτημα της Βιοηθικής και των διλημμάτων με τα οποία ασχολείται αυτή. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει θεολογικές, νομικές και καθαρά επιστημονικές προσεγγίσεις. Στόχος είναι να παρουσιασθεί το ζήτημα πολυδιάστατα εφόσον πολυδιάστατη είναι και η φύση του.
Το αφιέρωμα ανοίγει με ένα κείμενο του π. JohnBreck. Το κείμενο αποτελεί μια καλή εισαγωγή τόσο στο τι εννοούμε όταν αναφερόμαστε στην βιοηθική όσο και στα ερωτήματα που πρέπει να τεθούν από την πλευρά της ορθόδοξης πίστης και θεολογίας. Στο κείμενο παρουσιάζονται αναλυτικά οι διάφοροι τομείς της βιοηθικής και τα αντίστοιχα διλήμματα που προκύπτουν.
Το επόμενο κείμενο είναι του MarcAndronikof και αναφέρεται στο ζήτημα του ορισμού της στιγμής του θανάτου. Ειδικότερα το κείμενο αναφέρεται στο γεγονός του εγκεφαλικού θανάτου κάνοντας μια παρουσίαση των διαφόρων επιστημονικών ορισμών που έχουν δοθεί κατά καιρούς. Για τον συγγραφέα μέλημα της Εκκλησίας θα πρέπει να είναι ο αναστοχασμός πάνω στην έννοια της προσωπικότητας και η σύνδεση αυτής της έννοιας με τον προβληματισμό περί της στιγμής του θανάτου.
Η τρίτη μελέτη είναι του Ε. Παναγόπουλου. Το αντικείμενο της είναι η ευθανασία και ο συγγραφέας αναπτύσσει με σαφήνεια όλες τις περιπτώσεις στην σύγχρονη ιατρική που περιλαμβάνονται στο αντικείμενο της μελέτης. Σε συνάφεια με την ανάλυση των περιπτώσεων γίνεται αναφορά και σε ζητήματα όπως τα οικονομικά της υγείας, η αυτονομία του αρρώστου, ζητήματα τα οποία έχουν βαρύνουσα σημασία για την κατανόηση του φαινομένου της ευθανασίας.
Στην μελέτη που ακολουθεί ο Π. Γιατζάκης ασχολείται με τον ηθικό προβληματισμό σχετικά με τους ασθενείς εμμενούς φυτικής κατάστασης.Το κομβικό πρόβλημα σύμφωνα με τον συγγραφέα είναι το πρόβλημα του ορισμού και της αξιολόγησης της ανθρώπινης ζωής και το θέμα του καθορισμού της έννοιας και του εντοπισμού του χρόνου του ανθρώπινου θανάτου. Και το επιτακτικό δίλημμα είναι αν έχουμε το αναφαίρετο δικαίωμα αυτεξούσιου καθορισμού της ζωής και του θανάτου μας ή είμαστε ετερόνομα αναγκασμένοι να υπακούσουμε μια κοινωνιοκεντρική, κρατική, θρησκευτική ή ιατρική προσταγή σεβασμού της ανθρώπινης ζωής. Ο συγγραφέας επιχειρεί να απαντήσει με την πρόταξη ενός κοινωνικού-προσωπικού ανθρωπολογικού μοντέλου κατανόησης της ανθρώπινης ζωής.
Το πέμπτο κείμενο είναι του Α. Σταυρόπουλου και έχει θέμα την ηθική διάσταση της διαδικασίας αναπαραγωγής του ανθρώπου και πώς αυτή μπορεί να προσεγγισθεί θεολογικά. Το κριτήριο προβληματισμού για τον συγγραφέα είναι το ερώτημα: πώς είναι δυνατόν να εξισορροπήσουν και να εναρμονισθούν η τάση για περισσότερη γνώση και πρόοδο και η κάλυψη βαθύτερων ανθρώπινων αναγκών με την αναζήτηση ενός ηθικού δέοντος που διαμορφώνει το ανθρώπινο ήθος;
Το θέμα της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής διαπραγματεύεται και το επόμενο κείμενο του Β. Φανάρα. Στο κείμενο παρουσιάζεται οι θέσεις των ετερόδοξων εκκλησιών, της προτεσταντικής και κυρίως της ρωμαιοκαθολικής, όπως αυτές καταγράφονται σε επίσημες διατυπώσεις. Παράλληλα εξετάζονται οι θέσεις της ορθόδοξης εκκλησίας και ο βαθμός επηρεασμού της ή μη από τις θέσεις των ετερόδοξων εκκλησιών.
Το κείμενο του Π. Νικολόπουλου που ακολουθεί παρουσιάζει τις βασικές νομικές προκείμενες διαφόρων θεμάτων βιοηθικής στο ελληνικό δίκαιο, στο δίκαιο άλλων χωρών και σε συμβάσεις του διεθνούς δικαίου. Τα θέματα που εξετάζει είναι: η τεχνητή γονιμοποίηση, ο δανεισμός μήτρας,το κρυοσυντηρημένο σπέρμα, η έρευνα και η δωρεά εμβρύων, η κλώνωση και οι μεταμοσχεύσεις.
Το προτελευταίο κείμενο του αφιερώματος έχει συγγραφεί από τον Κ. Ζάχο και είναι μια κατατοπιστική εισαγωγή στην επιστημολογία της σύγχρονης βιολογικής επιστήμης. Ο συγγραφέας επιθυμεί να δείξει ότι η σύγχρονη βιολογία καταλήγει σε επιστημολογικά πορίσματα που την διαφοροποιούν από μια λογική αναγωγισμού του φαινομένου της ζωής απλώς σε φυσικοχημικούς όρους. Επομένως ανοίγεται ένα ευρύτερο πεδίο, το οποίο φωτίζεται οντολογικά από την θεολογική διδασκαλία του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού για τους λόγους των έμβιων όντων. Αυτή η διδασκαλία είναι και το αντικείμενο διαπραγμάτευσης του τρίτου μέρους του κειμένου.
Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με ένα μικρό κείμενο του Β. Αργυριάδη, στο οποίο κατατίθεται ένας θεολογικός προβληματισμός πάνω στο θέμα των προγαμιαίων σχέσεων.
Εκτός αφιερώματος υπάρχει η ενότητα Ορθόδοξος Κόσμος που περιλαμβάνει τρία μικρά κείμενα με διαφορετικό θέμα το καθένα, ένα ποίημα του Γ. Πρίντζιπα και το πρώτο μέρος μιας μελέτης της Ε. Βουλγαράκη σχετικά με το βιβλίο του Κ. Παπαγιώργη για τον Ντοστογιέφσκι. Το τεύχος κλείνει με τις μόνιμες στήλες του Διάλογος με τους αναγνώστες και Το Βιβλίο.