Σύναξη, Παλαιά Διαθήκη. Και Παλαιά Και Διαθήκη, τχ. 84 (2002), σσ. 120.
Το 84ο τεύχος της Σύναξης ασχολείται με τη θέση της Παλαιάς Διαθήκης στην χριστιανική θρησκεία. Είναι ένα τεύχος που στοχεύει να αναδείξει την ανάγκη γνωριμίας και κατανόησης της Παλαιάς Διαθήκης από τους χριστιανούς σήμερα, με βάση όμως αληθινά θεολογικά κριτήρια. Αυτή την ανάγκη αναδεικνύουν και εξυπηρετούν οι επτά μελέτες του αφιερώματος.
Η πρώτη μελέτη ανήκει στον Ι. Καραβιδόπουλο και έχει ως θέμα το αλληλένδετο που υπάρχει μεταξύ της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης. Ο συγγραφέας τονίζει ότι η χριστολογική και χριστοκεντρική ερμηνεία της Παλαιάς Διαθήκης είναι η αυθεντική ερμηνεία αυτής, ενώ παράλληλα αναλύει την σημασία αυτού που ονομάζεται ιστορία της θείας οικονομίας που αποκαλύπτεται μέσα από την Αγία Γραφή.
Η δεύτερη μελέτη είναι του Δ. Καϊμάκη και αναφέρεται στην ιστορία και στο περιεχόμενο της μετάφρασης της Παλαιάς Διαθήκης στην ελληνική γλώσσα που έμεινε γνωστή ως μετάφραση των Εβδομήκοντα. Ο συγγραφέας προσεγγίζει την μετάφραση των 0΄ από τρεις οπτικές: ως άμεσο μάρτυρα του εβραϊκού πρωτοτύπου, ως έκφραση της πίστης και της ευσέβειας του ελληνιστικού Ιουδαϊσμού και ως στοιχείο του χριστιανικού πολιτισμού. Επιπλέον παρουσιάζει την ιστορία του κειμένου και καταγράφει τις βασικές και κύριες διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στο πρωτότυπο εβραϊκό κείμενο και το ελληνική μετάφραση των Ο΄.
Στη μελέτη που ακολουθεί ο Μ. Κωνσταντίνου προσπαθεί να δείξει του όρους ανάγνωσης και κατανόησης των κειμένων της Παλαιάς Διαθήκης. Παρουσιάζει ως παραδείγματα προς αποφυγή την ανάγνωση με όρους ηθικούς ή με όρους ιστορικού θετικισμού. Στο κείμενο του ανασυγκροτεί επομένως τους θεολογικούς όρους ανάγνωσης της Παλαιάς Διαθήκης έτσι ώστε να ερμηνευθούν με σωστό τρόπο εντολές και πράξεις του Θεού που μας φαίνονται βίαιες ή νομικίστικες.
Η επόμενη μελέτη είναι του Σ. Μιχαήλ. Θέμα της είναι η παρουσίαση των ιδεολογικών ρευμάτων του ορθόδοξου εβραϊσμού και του επαναστατικού ριζοσπαστικού εβραϊσμού ως αντίπαλο δέος στον πολιτικό σιωνισμό και στον εβραϊκό κρατοκεντρικό εθνικισμό. Ο συγγραφέας δίνει βάρος στην σημασία που έχει ο μεσσιανισμός για τον εβραϊκό λαό ενώ ασκεί κριτική στις ιστορικές επιλογές της αφομοίωσης και του σιωνισμού που τις θεωρεί ως ταυτόσημες με κοινή βάση την επιδίωξη υποκατάστασης της μεσσιανικής ελπίδας από το κράτος της αστικής νεωτερικότητας.
Η πέμπτη κατά σειρά μελέτη είναι του Π. Καραμούζη ο οποίος παρουσιάζει συστηματικά και μέσα από βιβλιογραφική μελέτη την σκέψη του Ε. Φρομ σχετικά με την Παλαιά Διαθήκη. Η ερμηνεία του Φρομ εστιάζει στην βιβλική άποψη ότι η ελευθερία και η ανεξαρτησία είναι οι σκοποί της ανθρώπινης εξέλιξης. Σύμφωνα με αυτή την βιβλική άποψη ο Φρομ αναπτύσσει το κοινωνικό όραμα της Παλαιάς Διαθήκης, ένα κοινωνικό όραμα που προκύπτει από την ιστορία των συνεχόμενων διαθηκών του Θεού με τον άνθρωπο και που κορυφώνεται με την Έξοδο στην έρημο και την υπόσχεση της γης της Επαγγελίας.
Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με δύο μελέτες που αναφέρονται κυρίως στην έννοια του μονοθεϊσμού. Στην πρώτη μελέτη ο Σ. Παπαλεξανδρόπουλος αφού παρουσιάσει πρώτα τη νέα θρησκευτικότητα που παρουσιάζεται στην εποχή μας εκτός των καθιερωμένων θρησκειών στη συνέχεια περιγράφει τις μορφές και τα χαρακτηριστικά δύο τύπων θρησκειών, του μονοθεϊσμού και του πολυθεϊσμού. Μέσα από αυτήν την περιγραφή αποπειράται κάποιες διορθωτικές παρεμβάσεις σε εσφαλμένες αντιλήψεις που υπάρχουν στην σύγχρονη συζήτηση περί διαμάχης μονοθεϊσμού και πολυθεϊσμού. Στην δεύτερη μελέτη του Hans-MartinBarth γίνεται λόγος για την σχέση του μονοθεϊσμού με το φαινόμενο της βίας και κυρίως με το φαινόμενο της τρομοκρατικής βίας. Ο συγγραφέας καταρρίπτει το επιχείρημα ότι αναγκαίως ο μονοθεϊσμός συνδέεται με την βία και προσπαθεί να περιγράψει την δυναμική της ειρήνης που φέρουν μέσα τους οι μονοθεϊστικές θρησκείες.
Το τέυχος ολοκληρώνεται με τις μόνιμες στήλες του Ορθόδοξος κόσμος, Διάλογος με τους αναγνώστες, Το Βιβλίο ενώ περιλαμβάνεται και στις τελευταίες σελίδες του τεύχους η συνέχεια της βιβλιοκριτικής του βιβλίου του Χ. Γιανναρά Απανθρωπία του δικαιώματος από τον Π. Νικολόπουλο και τον Γ. Καστρινάκη στην στήλη με την ονομασία Αναγνώσεις.