Σύναξη, Εκκλησιολογία: Λόγος περί Εκκλησίας ή ...λόγια;, τχ. 90 (2004), σσ. 110.
Το 90ο τεύχος της Σύναξης είναι το πρώτο σε μια σειρά τριών τευχών που είναι αφιερωμένα στο θέμα της Εκκλησιολογίας. Οι συγγραφείς που συμμετέχουν σε αυτή την σειρά τευχών θίγουν με τα κείμενα τους θέματα που αφορούν τον πλήρη νοήματος και ζωής λόγο περί Εκκλησίας και προσπαθούν να αναδείξουν τα κριτήρια σύμφωνα με τα οποία αυτός ο λόγος θα παραμείνει όντως λόγος αληθινός για την Εκκλησία.
Το πρώτο κείμενο του τεύχους είναι του Μητροπολίτη Νικοπόλεως Μελέτιου. Το κείμενο είναι μια εισήγηση που εκφώνησε ο Μητροπολίτης Νικοπόλεως στην ΙΕ΄ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη για Θέματα Αιρέσεων τον Οκτωβρίου του 2003. Στο πρώτο μέρος της εισήγησης οριοθετείται η ταυτότητα της Εκκλησίας μέσα από την προτύπωση της που είναι η κιβωτός του Νώε. Στο δεύτερο μέρος γίνεται λόγος για την ενορία ως κύτταρο ζωής της Εκκλησίας και στο τελευταίο μέρος ορίζεται ο στόχος της Εκκλησίας που κατά τον Μητροπολίτη πρέπει να είναι το έργο του Θεού.
Στο δεύτερο κείμενο πρώτα ο Β. Θερμός ασχολείται με την δύσκολη μετάβαση από την κατάσταση της συντεχνίας που επικρατεί σε πολλές περιπτώσεις στην ζωή των μελών της Εκκλησίας στην κατάσταση της εκκλησιολογίας. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί κάποιες πραγματικές περιπτώσεις από τη ζωή της Εκκλησίας και πάνω σε αυτές εφαρμόζει κάποιες αναλύσεις της ψυχολογίας ομάδας σχετικά με την έννοια της αλλοτρίωσης και με την έννοια της ταυτότητας.
Στο τρίτο κατά σειρά κείμενο ο Αρχιμανδρίτης Γ. Παπαθωμάς μελετάει τα εκκλησιολογικά προβλήματα που προκύπτουν κατά το διάστημα της δεύτερης χιλιετηρίδας της ιστορίας του Χριστιανισμού. Κατά τον συγγραφέα η διάσπαση της εκκλησιολογικής ενότητας στους χώρους τη Δύσης προκάλεσε την γέννηση του confessionalismus, ενώ η αντίστοιχη διάσπαση στους χώρους της Ορθόδοξης Παράδοσης προκάλεσε την ανάδυση του εθνοφυλετισμού. Ο συγγραφέας εξετάζει τους καρπούς αυτών των διασπάσεων που είναι η συνεδαφικότητα και η πολυδικαιοδοσία σε Ανατολή και Δύση.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι ένα μικρό κείμενο του π. Κωνστ. Παπαδόπουλου στο οποίο διατυπώνονται κάποιες σκέψεις για το έγγαμο βίο και την σύνδεση του με τη διαδικασία εκλογής των επισκόπων της Εκκλησίας.
Ο Σ. Γιαγκάζογλου στο μελέτημα του αναφέρεται στην εκκλησιολογική διάσταση του έργου των ασκητών Πατέρων του παλαιστινιακού μοναχισμού Βαρσανούφιου και Ιωάννη. Συγκεκριμένα σχολιάζει το έργο τους Ερωταποκρίσεις Βαρσανουφίου και Ιωάννου μέσα από την εξέταση θεμάτων όπως η σχέση θεσμού και χαρίσματος, η σχέση ευχαριστίας και άσκησης και ο τρόπος που όλα αυτά τελικά φανερώνουν το νόημα της Εκκλησίας γι’ αυτούς τους ασκητές.
Το έκτο κείμενο του αφιερώματος είναι η μελέτη του π. KevinEllis. Θέμα του είναι μία σύγκριση των απόψεων που υπάρχουν στην Ορθόδοξη και Αγγλικανική Εκκλησία επί θεμάτων σχετικά με την Θεία Ευχαριστία και ειδικότερα η ερμηνεία της Θείας Ευχαριστίας ως κοσμικού- συμπαντικού γεγονότος ή εορτής στις δύο παραδόσεις. Ο συγγραφέας αναλύει το ζήτημα εξετάζοντας ένα-ένα τα στοιχεία που συγκροτούν αυτήν την ερμηνεία και πως αυτά τα στοιχεία αποτυπώνονται στην θεολογία και την λειτουργική πρακτική των δύο Εκκλησιών.
Στην προτελευταία μελέτη του αφιερώματος ο Κ. Παπαγεωργίου θίγει το ζήτημα της εκκλησιαστικής δικαιοσύνης. Παρουσιάζει τα προβλήματα αντισυνταγματικότητας στην λειτουργία αυτής, εκθέτει την αντιφατική και καιροσκοπική στάση της Ιεράς Συνόδου απέναντι σε αυτά τα προβλήματα και τέλος προτείνει μέτρα ώστε να αποκατασταθεί η έννοια της δίκαιης δίκης, μέτρα που περιέχονταν στο « Σχέδιο Νόμου για την Εκκλησιαστική Δικαιοσύνη» που συνέταξε το έτος του 1987 ο καθηγητής Εκκλησιαστικού Δικαίου της Νομικής Σχολής Θεσσαλονίκης Χαράλαμπος Παπαστάθης.
Τελευταίο κείμενο του αφιερώματος είναι μία συνέντευξη που παραχώρησε στην Σύναξη ο Μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος. Ο Μητροπολίτης απαντάει σε ερωτήσεις για την εκκλησιολογική συνείδηση των Εκκλησιών στην Κύπρο και στην Ελλάδα ενώ αναφέρεται και στις αγκυλώσεις και αλλοίωσης που υφίστανται από τον οικονομισμό και τον εθνοφυλετισμό στις δύο Εκκλησίες.
Το τεύχος ολοκληρώνεται με την στήλη Ορθόδοξος Κόσμος που υπάρχουνε τρία μικρά κείμενα με διαφορετικό θέμα το καθένα και με τις μόνιμες στήλες του περιοδικού Διάλογος με τους Αναγνώστες και Το Βιβλίο.