Σύναξη, Παιδείας Παιδέματα, τχ. 93 (2005), σσ. 115.
Το 93ο τεύχος της Σύναξης είναι ένα ακόμη τεύχος που αφιερώνεται στη διερώτηση για το χαρακτήρα και τη θέση του μαθήματος των θρησκευτικών στο σημερινό ελληνικό σχολείο(το ίδιο θέμα είχε και το τέυχος 65). Μέσα από τα κείμενα του τεύχους συνεχίζεται ο διάλογος με βοηθό και τα ερωτήματα: Πως κατανοεί η ίδια η Εκκλησία τη σχέση της με την κοινωνία. Πως κατανοεί η ελληνική κοινωνία την παιδεία και την αποστολή του σχολείου.
Η πρώτη μελέτη είναι του Χ. Ζήκου και είναι μια μελέτη που διαπραγματεύεται την σχέση των παιδαγωγών και των παιδαγωγούμενων στο σχολείο υπό το πρίσμα της προσωποκεντρικής θεώρησης. Τα ερωτήματα που τίθενται είναι: ποια η ταυτότητα αυτής της σχέσης, πότε αυτή είναι γνήσια, ποιες είναι οι λειτουργίες της και τα αποτελέσματα της και ποια είναι η σημασία της για την καθημερινή διδακτική εργασία και την επίτευξη των σκοπών της αγωγής.
Η δεύτερη μελέτη είναι του Β. Μπετσάκου. Ο συγγραφέας στην μελέτη αυτή εξετάζει συγκριτικά τη θεώρηση των παθών της ψυχής στον Αριστοτέλη και τον άγιο Μάξιμο. Πρώτα μελετάει ξεχωριστά και με αυτόνομο τρόπο τη διδασκαλία του καθενός για τα πάθη. Στη συνέχεια διαπιστώνει τις ομοιότητες και τις διαφορές των δύο θεωριών και καταλήγει με την περιγραφή του χάσματος που διακρίνει την αρχαιοελληνική από την εκκλησιαστική προοπτική.
Το κείμενο που ακολουθεί είναι του Α. Βαλλιανάτου. Στο κείμενο αυτό όπως μαρτυρεί και ο τίτλος του ο συγγραφέας ιχνογραφεί κάποια στοιχεία του μαθήματος των θρησκευτικών. Τέτοια στοιχεία σύμφωνα με τον συγγραφέα είναι ο χριστοκεντρικός και ο παιδοκεντρικός χαρακτήρας του μαθήματος. Ο συγγραφέας αναλύει το μάθημα της θρησκευτικής αγωγής σε σχέση με την σύγχρονη εποχή και παιδαγωγικά συστήματα που επικρατούν σήμερα.
Tέταρτη κατά σειρά μελέτη επί του θέματος του αφιερώματος είναι η μελέτη του Σ. Γιαγκάζογλου. Πρόκειται για μια εμπεριστατωμένη παρουσίαση του ζητήματος και από ιστορική οπτική άλλα και από την οπτική της σημερινής συζήτησης. Ο συγγραφέας καταγράφει την ιστορία της θέσης του μαθήματος θεσμικά, δηλαδή μέσα στο κρατικό εκπαιδευτικό σύστημα, στις πρώτες σελίδες της μελέτης τους. Έπειτα παρουσιάζει την συζήτηση που έχει ξεκινήσει από τη δεκαετία του 70 και μετά για το χαρακτήρα και τη φυσιογνωμία του μαθήματος. Η μελέτη καταλήγει με μια σειρά προτάσεων του ίδιου του συγγραφέα για την αναπλαισίωση του θεολογικού και παιδαγωγικού χαρακτήρα του μαθήματος σε νέες βάσεις και αρχές.
Η επόμενη μελέτη ανήκει στον Α. Κούρτη ο οποίος διαλέγεται μέσα από τα γραφόμενα του με τις προτάσεις για μετατροπή του μαθήματος των θρησκευτικών σε βιβλικό ή σε πολιτιστικό μάθημα. Ο συγγραφέας κάνει κριτική στα δύο αυτά μοντέλα υποστηρίζοντας το θεολογικό- ομολογιακό χαρακτήρα του μαθήματος και μη θεωρώντας αρνητικό στοιχείο την προαιρετικότητα του θεολογικού- ομολογιακού μαθήματος. Στο κείμενο του αναπτύσσει το τι σημαίνει γι’ αυτόν ο θεολογικός-ομολογιακός χαρακτήρας του μαθήματος.
Ο Δ. Μαγριπλής στη συνεισφορά του στο αφιέρωμα διαπραγματεύεται την έννοια της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και τοποθετεί το μάθημα των θρησκευτικών μέσα σε αυτό την έννοια. Υποστηρίζει το θρησκειολογικό χαρακτήρα του μαθήματος ως το χαρακτήρα που ανταποκρίνεται στην έννοια της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και στον πολυπολιτισμικό χαρακτήρα των σημερινών κοινωνιών.
Το τελευταίο κείμενο είναι του Κ. Δεληκωνσταντή και θίγει το ζήτημα της διδασκαλίας του μαθήματος των θρησκευτικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ο συγγραφέας επισημαίνει την απουσία εκπαίδευσης των υποψήφιων δασκάλων στο μάθημα των θρησκευτικών στα παιδαγωγικά τμήματα και κατά συνέπεια την προβληματική, ελλιπής διδασκαλία των θρησκευτικών στα δημοτικά σχολεία. Ο συγγραφέας δεν αρκείται στην επισήμανση της δυσάρεστης κατάστασης αλλά προβαίνει και σε προτάσεις για την βελτίωση της διδασκαλίας των θρησκευτικών στο ελληνικό δημοτικό σχολείο.
Εκτός του αφιερώματος υπάρχουν δύο κείμενα που το ένα έχει παιδαγωγικό θέμα και αναφέρεται στην διδακτική εμπειρία τριών καθηγητών (Α. Μπάρλου, Β. Γώγου, Μ. Κορακάκη) από τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας. Το άλλο κείμενο είναι του Ν. Παύλου και αναφέρεται στο λόγο της θεολογίας πάνω σε ζητήματα που απασχολούν τον άνθρωπο στην σύγχρονη εποχή, όπως η σχέση του με την κτίση και τις νέες συνθήκες που φέρει η τεχνολογική και τεχνική ανάπτυξη των κοινωνιών τους τελευταίους αιώνες.
Στις τελευταίες σελίδες του τεύχους υπάρχει και μία άλλη ενότητα που σχετίζεται με το θέμα του αφιερώματος. Δημοσιεύονται δύο αποφάνσεις του Συνηγόρου του Πολίτη επί αναφοράς γονέων που είχαν ζητήσει την απαλλαγή του παιδιού τους από το μάθημα των θρησκευτικών. Τις δύο αποφάνσεις καλούνται να σχολιάσουν ο Σ. Γιαγκάζογλου, σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και ο Α. Βαλλιανάτος που είναι σχολικός σύμβουλος.
Το τεύχος ολοκληρώνεται με ένα μικρό σημείωμα του Θ. Παπαθανασίου στο διεθνές Συνέδριο για την Παγκόσμια Ιεραποστολή και τον Ευαγγελισμό που επρόκειτο να διεξαχθεί στις 9 με 16 Μάιου του 2005 στην Αθήνα. Τέλος υπάρχει και η μόνιμη στήλη του περιοδικού Το Βιβλίο.