Αικατερίνη Τσαλαμπούνη, Η Μακεδονία στην εποχή της Καινής Διαθήκης, Θεσσα­­λο­νίκη : Εκδόσεις Πουρνάρα, 2002, σελ. 302.

            Η μελέτη της Α. Τσαλαμπούνη ασχολείται με τις ιστορικές συνθήκες, σε πολιτικό, κοινωνικό και θρησκευτικό επίπεδο, που επικρατούσαν στις πόλεις της Μακεδονίας κατά την εποχή στην οποία αναφέρονται τα βιβλία της Καινής Διαθήκης και κυρίως οι Πράξεις των Αποστόλων.

            Η μελέτη μετά την εισαγωγή αποτελείται από τρία κεφάλαια.

            Στο πρώτο κεφάλαιο εξετάζεται η σχέση της Μακεδονίας με τη ρωμαϊκή διοίκηση και συγκεκριμένα η σχέση των Φιλίππων και της Θεσσαλονίκης με τη Ρώμη. Ειδικότερα αναλύονται διεξοδικά οι σχέσεις των Φιλίππων με τον Ρωμαίο αυτοκράτορα, η λατρεία του αυτοκράτορα στους Φιλίππους και η σύγκρουση του Παύλου, όπως προκύπτει από τα κείμενα της Κ.Δ.,  με την πολιτική και κοινωνική κατάσταση στους Φιλίππους. Στη συνέχεια παρου­σιάζονται οι πολιτικές και πολιτιστικές επαφές της Θεσσαλονίκης με τη Ρώμη, η λατρεία της Ρώμης και του αυτοκράτορα στην πόλη καθώς και τα «δόγματα Καίσαρος» και οι κατηγορίες εναντίον του Παύλου.

            Το δεύτερο κεφάλαιο αποτελεί μια ευρεία αναφορά στο ρόλο των γυναικών, σε κοινωνικό και θρησκευτικό επίπεδο, στις πόλεις των Φιλίππων, της Θεσσαλονίκης και της Βέροιας. Είναι γνωστό ότι και στις τρεις αυτές πό­λεις γίνεται αναφορά σε γυναίκες, οι οποίες δέχτηκαν με χαρά κι ενθου­σιασμό το μήνυμα του Ευαγγελίου που έφερνε ο Παύλος. Η συγγρα­φέας εξετάζει την κοινωνική τους προέλευση, ερευνώντας δηλ. εάν όντως μιλούμε για γυναίκες των ανώτερων κοινωνικών τάξεων, που είχαν οι ίδιες αξίωμα ή διάκριση, όπως μαρτυρεί το καινοδιαθηκικό κείμενο, ή εάν η αναφορά αφορά αποκλει­στι­κά τους συζύγους τους.

            Το τελευταίο κεφάλαιο ασχολείται με τους «σεβόμενους τον Θεόν» και τις μονοθεϊστικές τάσεις στις μακεδονικές πόλεις. Η βιβλική έρευνα έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι σε διάφορες πόλεις του ελληνορωμαϊκού κό­σμου, κάποιοι εθνικοί εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τη λατρεία και το Θεό των Ιουδαίων, συχνάζουν στις συναγωγές και αποτελούν για τους τελευταίους έναν τόσο σημαντικό παράγοντα ώστε να προβαίνουν σε ταραχές, όταν βλέ­πουν ότι κινδυνεύουν να χάσουν τη συμπάθειά τους. Από την άλλη πλευρά, από διάφορα σημεία του ελληνορωμαϊκού κόσμου έχουμε πληρο­φορίες, κυρίως αναθηματικά μνημεία, για λατρείες προσωποποιημένων αφηρημένων ιδεών, όπως αυτή του Οσίου και του Δικαίου ή θεοτήτων με μονοθεϊστικές αποκλίσεις, όπως η λατρεία του Θεού Υψίστου.

            Η εργασία κλείνει με συμπεράσματα, σχεδιαγράμματα και εκτενή βι­βλιο­γρα­φικό κατάλογο πηγών και συγγραμμάτων.