Γεωργίου Φλωρόφσκυ, Οι Βυζαντινοί Πατέρες του 5ου αιώνα, Μτφ Παναγιώτου Κ. Πάλλη, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη, 1992, σσ. 620.
Το βιβλίο αυτό συνιστά το δεύτερο μέρος μιάς τετραλογίας που ξεκινά από τους Πατέρες του 4ου αιώνα, για να καταλήξει, στο τέταρτο μέρος, στους Πατέρες του ογδόου. Μεστή πατρολογική μελέτη με έντονα θεολογικό χαρακτήρα, αν και δεν απουσιάζουν διόλου οι ιστορικές και γραμματολογικές αναφορές. Άλλωστε, σύνολο το εγχείρημα αυτής της τετραλογίας αφορμάται από την πεποίθηση του συγγραφέα ότι οι πατερικές σπουδές δεν πρέπει να εξαντλούνται απλά σε μια γραμματολογική και ιστορική παρουσίαση των προσώπων και των έργων των Πατέρων, αλλά να εξακτινώνονται μέχρι την «διαλεκτική» των ιδεών τους, την ανάπτυξη της προβληματικής τους, τόσο για την αντιμετώπιση των αιρετικών προκλήσεων, όσο και για την θεολογική οικοδομή του σώματος της Εκκλησίας.
Στις ημέρες του π. Γεωργίου τόσο η ανάπτυξη της πατερικής θεολογίας με τις κριτικές μονογραφίες που άρχισαν να βλέπουν το φώς της δημοσιότητας, όσο και η αρτιγέννητη, στον 20ο αιώνα, συγγενής επιστήμη της ιστορίας των δογμάτων, ώθησαν προς την κατεύθυνση αυτή. Έτσι, κυρίαρχη ,αν και όχι πρωτότυπη, μέριμνα του π. Φλωρόφσκυ ήταν να κατασταθεί η Πατρολογία κάτι περισσότερο από ένα είδος ιστορίας της γραμματείας. Να κατασταθεί μια γόνιμη και δημιουργική αποτύπωση της διαλεκτικής των θεολογικών ιδεών και των ζυμώσεων, που γνώρισε ο χριστιανισμός στην ιστορική του πορεία και να οικοδομηθούν τα πλαίσια της θεολογίας, ως ζωντανής μαρτυρίας της χριστιανικής αλήθειας.
Το βιβλίο ξεκινά με την παρουσίαση της καινοδιαθηκικής κληρονομιάς, μιάς βαθύτατης κατά τον συγγραφέα συμπαραδήλωσης της υπαρξιακής αγωνίας του πρώιμου Χριστιανισμού για το Πρόσωπο του «Υιού του ανθρώπου» και τη σχέση του με τον Πατέρα. Προχωρά στην κατοπινή βίωση της παραπάνω αλήθειας, όπως αυτή εκφράστηκε στα έργα των πρώτων χριστιανών συγγραφέων. Σταματά σε κομβικά σημεία επεξεργασίας του Χριστιανικού Δόγματος όπως: Τον Μοναρχιανισμό, τους Τερτυλλιανό και Ιππόλυτο, τον Ωριγένη, για να φτάσει στη Νίκαια και από εκεί στην Έφεσο.
Με εξοπλισμό τις παραπάνω αναλύσεις του, ο συγγραφέας επεξεργάζεται τα κύρια πρόσωπα και τις ιδέες τους που σημάδεψαν την Χριστολογική προβληματική του 5ου αιώνα.
Πραγματεύεται την θεολογική παρουσία του Θεοδώρου Μομψουεστίας με μία αναλυτική παρουσίαση των έργων του, τη σχέση του θεολόγου αυτού με τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο, αλλά και την αντίληψη της «αντιοχειανής χριστολογίας» που πηγάζει από τα έργα του. Παραθέτει την κυρίαρχη θεολογική τάση του Νεστορίου, άλλα και τη θεολογία του Αλεξανδρείας Κυρίλλου ως την αντίπαλη θεολογική τάση.
Η μετεξέλιξη των χριστολογικών ιδεών από τον Νεστόριο στον Ευτυχή, δίδει την ευκαιρία στην ανάπτυξη και τη σύνθεση της Χαλκηδόνιας Χριστολογίας. Ο ρόλος του Θεοδωρήτου Κύρου και του «τόμου» του πάπα Λέοντος εκφράζουν το διαλεκτικό θεολογικό υπόστρωμα που η σύνοδος της Χαληδόνας ώφειλε να ξεκαθαρίσει.
Τη διαδρομή αυτή της χριστολογικής προβληματικής ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ διανύει με εξοπλισμό τη βαθύτατη ιστορικοδογματική γνώση και την απλή άλλα και πλέρια μεθοδική της παρουσίαση, Οι αρετές του αυτές καθιστούν τον τόμο γοητευτικό και εύκολα προσπελάσιμο.