~ Orthodox Theological Digital Library I.M.D. ~

Σύναξη, Η γυναίκα στην Εκκλησία και του κόσμου, τχ. 36( 1990), σσ.124

            Το 36^ο τεύχος του περιοδικού Σύναξη περιλαμβάνει ένα αφιέρωμα την θέση της γυναίκας μέσα στην ζωή του κόσμου και της Εκκλησίας. Το αφιέρωμα αυτό αποτελείται από δώδεκα κείμενα το καθένα από τα οποία προσεγγίζει μια θεματική ξεχωριστή.

            Το πρώτο κείμενο είναι του Ν. Ματσούκα και ασχολείται με το διάλογο που μπορεί να αναπτυχθεί μεταξύ της βιβλικής εικόνας για την γυναίκα και της εικόνας της γυναίκας μέσα στο ιστορικό γίγνεσθαι. Ο συγγραφέας διαλέγεται με τα μητριαρχικά μοντέλα και τα σύγχρονο φεμινιστικό ρεύμα ενώ δεν διστάζει να θίξει κρίσιμα ζητήματα για την θέση της γυναίκας μέσα στην εκκλησιαστική κοινότητα.

            Το δεύτερο κείμενο είναι ένα απόσπασμα από το βιβλίο της ElisabethBehr- Sigel  Leministéredelafemmedansl’ Egliseκαι έχει ως θέμα του τα χαρακτηριστικά που προσλαμβάνει η ετερότητα μεταξύ του άνδρα και της γυναίκας. Στο συγκεκριμένο απόσπασμα η συγγραφέας εξετάσει τις διηγήσεις της δημιουργίας του ανθρώπου και την διδασκαλία του αποστόλου Παύλου για την ετερότητα των δύο φύλων.

            Τα δύο κείμενα που ακολουθούν έχουν παραπλήσιο θέμα. Το πρώτο κείμενο είναι της Κ. Χιωτέλλη η οποία και καταθέτει κάποιους προβληματισμούς για την θέση της γυναίκας μέσα στην εκκλησιαστική κοινότητα με αφορμή δύο διορθόδοξα συνέδρια που είχαν ως κεντρική τους θεματική την γυναίκα ως μέλος της Εκκλησιαστικής κοινότητας. Μεταξύ των άλλων η συγγραφέας αναφέρεται και στο θέμα της χειροτονίας των γυναικών. Το θέμα της χειροτονίας των γυναικών θίγει και το δεύτερο κείμενο του π. Α. Σμέμαν που είναι μια επιστολή που έστειλε ο συγγραφέας σε έναν επισκοπιανό. Ο συγγραφέας προσπαθεί να εκθέσει τους λόγους για τους οποίους κατά την γνώμη του δεν έχει συζητηθεί το θέμα της χειροτονίας των γυναικών μέσα στην ορθόδοξη παράδοση.

            Ακολουθούν δύο μικρά κείμενα και μία συνέντευξη. Το πρώτο από τα δύο κείμενα είναι του π. Ματθαίου του φτωχού και αναφέρεται στην συζήτηση γύρω από τις μεθόδους ελέγχου των γεννήσεων και την θέση ενός χριστιανού απέναντι σε αυτές. Το δεύτερο κείμενο είναι του Μ. Γκάντι στο οποίο το πολύ σημαντικό αυτό ιστορικό πρόσωπο του 20^ου αιώνα εκθέτει τις απόψεις του για την γυναίκα και την αποστολή της μέσα στον κόσμο. Η συνέντευξη είναι του Π. Νέλλα ο οποίος ερωτάται από δύο συνεργάτιδες του περιοδικού για θέματα σχετικά με της διαφυλικές σχέσεις, την άμβλωση, την αντισύλληψη με αφορμή νομοσχέδιο που είχε ψηφισθεί τότε στο ελληνικό κοινοβούλιο.

            Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με μια σειρά μικρών κειμένων. Το κείμενο της Δ. Κούκουρα πραγματοποιεί μια κριτική στις ανδροκρατικές αντιλήψεις που οδήγησαν σε μια συγκεκριμένη εικόνα για την γυναίκα. Το κείμενο της Μ. Βαμβουνάκη είναι ένα κείμενο στο οποίο η συγγραφέας περιγράφει τις εντυπώσεις της από την συμμετοχή της σε ένα συνέδριο σχετικά με τον φεμινισμό στην πόλη της Βαρκελώνης. Στο κείμενο της Π. Κουφογιάννη- Καρκανιά θίγεται το ζήτημα των εκούσιων μητρικών μονογονεϊκών οικογενειών μέσα από ένα θεολογικό και ένα ψυχολογικό πρίσμα. Το κείμενο του Ν. Μακρή είναι μια μελέτη σε σχέση με το έργο της ποιήτριας Ο. Βότση και το κείμενο της Β. Γουνελά είναι μια μελέτη για την λειτουργία και τον ρόλο μιας ειδικής κατηγορίας περιοδικών, των γυναικείων περιοδικών. Τέλος δημοσιεύεται ένα κείμενο του Δ. Γεωργίου ο οποίος συνομιλεί με το σημαντικό έργο του Π. Ευδοκίμωφ Η γυναίκα και η σωτηρία του κόσμου.

            Το τεύχος ολοκληρώνεται με τις μόνιμες στήλες του περιοδικού Το Βιβλίο και Διάλογος με τους αναγνώστες.

Σύναξη, Για την θεολογία στην Ελλάδα σήμερα Α΄, τχ. 37 (1991), σσ. 107

            Το 37^ο τεύχος της Σύναξης περιλαμβάνει το πρώτο μέρος ενός αφιερώματος για την θεολογική σκέψη στην σημερινή Ελλάδα. Το πρώτο αυτό μέρος αποτελείται επτά κείμενα πολύ σημαντικών Ελλήνων θεολόγων και στοχαστών.

            Το κείμενο που ανοίγει το αφιέρωμα είναι μια μελέτη του Ν. Νησιώτη στο οποίο ο συγγραφέας παρουσιάζει την διαλεκτική σχέση της επιστημονικής θεώρησης της θεολογίας και της δοξολογικής θεώρησης. Περιγράφει τα όρια της επιστημονικής θεώρησης και επιχειρηματολογεί για την έννοια της γνώσης στην δοξολογική θεώρηση της θεολογίας.

            Το δεύτερο κείμενο είναι του μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη ο οποίος απαντάει σε παλαιότερο κείμενο του καθηγητή Σ. Αγουρίδη και προσπαθεί να ανοίξει ένα διάλογο σχετικά με την δυνατή σχέση της Τριαδικής θεολογίας με μια προσωποκεντρική θεώρηση του ανθρώπου. Ο συγγραφέας αφού απαντάει με επιχειρήματα σε κάποιες επικρίσεις του θεολογικού του έργου Είναι ως κοινωνία  και επαναδιατυπώνει τις δικές του θέσεις.

            Στο κείμενο που ακολουθεί ο Χ. Γιανναράς απαντάει και αυτός με την σειρά του στην κριτική που έχει δεχθεί κατά καιρούς για δύο θέματα: για την σχέση της θεολογικής του σκέψης με την φιλοσοφία του υπαρξισμού και την φιλοσοφία του Μ. Χάιντεγγερ και για τον αν και κατά πόσο η οντολογική προτεραιότητα του προσώπου συνιστά τον άξονα της εκκλησιαστικής θεολογίας, δηλαδή αν είναι ο πυρήνας της ευαγγελικής αποκάλυψης ή μεταγενέστερες προβολές νεοπλατωνικών και υπαρξιστικών–περσοναλιστικών σχημάτων στο θεολογικό προβληματισμό.

            Το επόμενα δύο κείμενα θίγουν άλλα ζητήματα σε σχέση με την θεολογία. Το κείμενο του π. Φ. Φάρου περιγράφει την αποκοπή του θεολογικού λόγου από την ζωή της εκκλησιαστικής κοινότητας και τα συμπτώματα που έπονται μιας στάσης που ο αρθρωμένος θεολογικός λόγος βρίσκεται σε αναντιστοιχία με την εκκλησιαστική πραγματικότητα. Το δεύτερο κείμενο είναι μια μελέτη του Λ. Σιάσου σε σχέση με την διαδοχικές συναντήσεις της χριστιανικής  θεολογίας και της αρχαιοελληνικής φιλοσοφίας στην εκκλησιαστική ιστορία και τα ζητήματα που προέκυψαν από αυτές τις συναντήσεις.

            Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με δύο κείμενα. Το πρώτο είναι ένα μικρό κείμενο του Σ. Γουνελά. Ο συγγραφέας παραθέτει κάποιες σκέψεις που αναμοχλεύουν το θεολογικό τοπίο της χώρας μας σήμερα μέσα από μια επισκόπηση των κυριότερων θεολογικών στάσεων και ρευμάτων. Είναι ένα κείμενο που αποπειράται μια σκιαγράφηση της πορείας της θεολογίας στην σημερινή Ελλάδα. Το δεύτερο κείμενο είναι μια μελέτη του Σ. Γιαγκάζογλου. Το θέμα της μελέτης είναι η διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου Παλαμά για τις άκτιστες ενέργειες και ο συγγραφέας επιχειρεί να θέσει τα θεολογικά κριτήρια και τις προϋποθέσεις μέσα από τις οποίες ο ησυχαστής άγιος υπεραμύνθηκε την εμπειρία της προσωπικής θεώσεως των αγίων διαμέσου των άκτιστων ενεργειών.

            Στην ενότητα Προβλήματα δημοσιεύεται ένα κείμενο του Α. Κοτταδάκη με θέμα την θεολογία του 60 και τον αντίκτυπο της τόσο στα σημερινά θεολογικά δρώμενα όσο και στην πραγματικότητα εκείνης της δεκαετίας. Στην ενότητα Επίκαιρο σχόλιο δημοσιεύεται ένα κείμενο του Π. Νικολόπουλου για την λογική του μάρκετινγκ, ποιήματα του Δ. Κοσμόπουλου και ένα σχόλιο του Σ. Παπασταμέλου περί της  δυνατότητας ύπαρξης μιας ραδιοφωνικής θεολογίας.

            Το τέυχος ολοκληρώνεται με τις μόνιμες στήλες Το Βιβλίο και Διάλογος με τους Αναγνώστες.

Σύναξη, Για την θεολογία στην Ελλάδα σήμερα Β΄, τχ. 38 (1991),  σσ.114

            Το 38^ο τεύχος του περιοδικού Σύναξη περιλαμβάνει το δεύτερο μέρος του αφιερώματος στη θεολογική σκέψη της σημερινής Ελλάδας. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει έξι μελέτες εκ των οποίων οι δύο είναι το δεύτερο μέρος από μελέτες του προηγούμενου τεύχους.

            Η πρώτη μελέτη που δημοσιεύεται είναι του Η. Βουλγαράκη. Ο συγγραφέας αποπειράται να προσεγγίσει την θεολογία μέσα από την περιγραφή της  ιστορικής της ευθύνης. Η ευθύνη αυτή συνίσταται στο γεγονός που συνθέτουν δύο παράγοντες. Η πραγματικότητα του κόσμου  είναι ο ένας παράγοντας και η δυσλειτουργία στην άρθρωση του λόγου της Εκκλησίας προς το πλήρωμα της και προς τον ίδιο τον κόσμο ο άλλος παράγοντας.

            Το δεύτερο κείμενο είναι μια μελέτη του π. Ι. Χρυσαυγή και έχει ως θέμα την διαλεκτική αυθεντίας και υπακοής, θεσμού και χαρίσματος στην εκκλησιαστική ζωή. Ο συγγραφέας προσπαθεί να εντάξει την θεώρηση της αυθεντίας και της υπακοής μέσα στο γενικό πλαίσιο ολόκληρης της ζώσας και προφητικής παράδοσης του λαού του Θεού και με αυτόν τον τρόπο να υπερβεί την αυστηρή διάκριση που καμιά φορά υπάρχει ανάμεσα στα θεσμικά και τα πνευματικά, τα εξωτερικά και τα εσωτερικότερα.

            Στην συνέχεια δημοσιεύεται το δεύτερο μέρος των δύο μελετών από το προηγούμενο τεύχος. Στο δεύτερο μέρος της μελέτης του π. Φ. Φάρου γίνεται λόγος για την αλληλοϋπονόμευση αντί για αλληλοσυμπλήρωση που υπάρχει μεταξύ της εκκλησιαστικής ζωής και της θεολογίας. Ο συγγραφέας είναι ιδιαίτερα επικριτικός για την ακαδημαϊκή θεολογία και την αναπηρία αυτής ,κατά την γνώμη του, να μιλήσει ουσιαστικά στο σημερινό άνθρωπο. Στο δεύτερο μέρος της μελέτης του ο Σ. Γιαγκάζογλου συνεχίζει την παρουσίαση της διδασκαλίας του αγίου Γρηγορίου Παλαμά για τις άκτιστες ενέργειες. Ο συγγραφέας αναλύει την έννοια του χριστολογικού ενεργητισμού και την έννοια του τριαδικού ενεργητισμού ενώ ολοκληρώνει την μελέτη του με την διατύπωση κάποιων συμπερασμάτων.

            Το κείμενο που ακολουθεί είναι του Π. Βασιλειάδη. Ο συγγραφέας ανιχνεύει την προοπτική της ελλαδικής θεολογίας μέσα από διάφορες προσπάθειες που έλαβαν χώρα στο ελληνικό θεολογικό τοπίο όπως η έκδοση του περιοδικού Σύναξη, η ίδρυση του θεολογικού Συνδέσμου, η νέα μετάφραση της Κ. Διαθήκης στην νεοελληνική γλώσσα. Παράλληλα παρουσιάζεται και η περιοχή των Ορθόδοξων Βιβλικών Σπουδών και η συνεισφορά αυτών των σπουδών στην νεοελληνική θεολογία σήμερα.

            Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με μία συνέντευξη και μία συζήτηση. Την συνέντευξη την δίνει ο Ν. Γ. Πεντζίκης στον Σ. Γουνελά σχετικά με το τι είναι η θεολογία κατά αυτόν και πως μπορούμε να μιλήσουμε και να εκφραστούμε για αυτήν. Στην δημοσιευμένη συζήτηση που ακολουθεί λαμβάνουν μέρος οι: π. Μ. Καρδαμάκης, π. Κ. Παπαδόπουλος, Δ. Μαυρόπουλος, Α. Μοράτος, Α. Καριώτογλου, Σ. Γουνελάς. Θέμα της συζήτησης είναι οι θεολογικές σπουδές στην Ελλάδα σήμερα, τα προβλήματα τους, οι δυνατότητες επίλυσης τους, οι προτάσεις για το μέλλον.

            Στην ενότητα Επίκαιρο Σχόλιο δημοσιεύεται ένα μικρό κείμενο του π. Β. Θερμού ενώ στο τεύχος υπάρχουν και ποιήματα Κ. Κολυμβά. Τέλος το τεύχος περιλαμβάνει και τις μόνιμες στήλες του Διάλογος με τους Αναγνώστες και Το Βιβλίο.