~ Orthodox Theological Digital Library I.M.D. ~

Σύναξη, Η Ορθόδοξη Παρουσία στην Ευρώπη, τχ. 44 (1992), σσ. 120.

            Το 44^ο τεύχος του περιοδικού Σύναξη περιλαμβάνει κείμενα που συνθέτουν ένα αφιέρωμα στην παρουσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ευρώπη. Ανάμεσα στα κείμενα αυτά περιλαμβάνεται και μια συζήτηση για την Ορθοδοξία στην Γαλλία.

            Το πρώτο κείμενο είναι του Jean-Louis- Palierne και έχει ως θέμα του την τρόπο ύπαρξης στην σημερινή Γαλλία της ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο συγγραφέας αφού περιγράφει την αδυναμία της Καθολικής Εκκλησίας να προσφέρει μία ζωντανή πίστη στη συνέχεια ασχολείται με το ζήτημα της ιδιοπροσωπίας της ορθόδοξης Εκκλησίας.

            Η μελέτη του MarioVincent αναφέρεται στην εμπειρία που έχει ό ίδιος ως γαλλόφωνος ορθόδοξος από την ζωή της ορθόδοξης Εκκλησίας στην Προβηγκία και το Παρίσι. Στο πρώτο μισό της μελέτης του εστιάζει στην ιστορία της Εκκλησίας της Προβηγκίας, μία από τις αρχαιότερες χριστιανικές εκκλησίες. Στο δεύτερο μισό επισημαίνει τα προβλήματα που προκαλεί ο φυλετισμός στην ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας, προβλήματα που αλλοιώνουν την ταυτότητα και μειώνουν την δυναμική της χριστιανικής ορθόδοξης πίστης.

            Τα δύο επόμενα κείμενα έχουν παραπλήσιο θέμα με την προηγούμενη μελέτη. Στο πρώτο ο AdrienMonfort εξετάζει την στάση της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας σήμερα στην δυτική και ανατολική Ευρώπη καθώς και την πολιτική και θεολογία που αναπτύσσει αυτή απέναντι στην ορθόδοξη Εκκλησία. Παράλληλα στην μελέτη του αναφέρεται και στην ορθόδοξη Εκκλησία και τα αδιέξοδα που προκαλεί σε αυτήν η προσκόλληση στην εθνότητα και το έθνος, ο σεκταρισμός, η έγνοια για καθαρότητα απέναντι στην θεία κοινωνία. Στο δεύτερο κείμενο ο Β. Μαρκεζίνης καταγράφει συνοπτικά την αρχαία, μεσαιωνική και σύγχρονη ιστορία της ορθόδοξης Εκκλησίας του Βελγίου.

            Ο επίσκοπος Ερζεγοβίνης Αθανάσιος Γιέβτιτς προσφέρει μια μαρτυρία για την ορθόδοξη Εκκλησία της επισκοπής του και την κατάσταση που έχει έλθει περιέλθει αυτή λόγω του πολέμου που έχει ξεσπάσει στην περιοχή. Ο  π. FerizBerki σε ένα μικρό κείμενο διηγείται την ιστορία της ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουγγαρίας.

            Ο Σ. Μαρίνης στην μελέτη του εξετάζει την ζωή και την διδασκαλία δύο ανθρώπων που έθεσαν την βάση της τέχνης των εικόνων στη Γαλλία, του π. Γρηγορίου Κρουγκ και του Λεωνίδα Ουσπένσκι. Ο συγγραφέας αναφέρεται στην προσωπική διαδρομή του καθενός στον χώρο της εικονογραφίας, στην θεολογική τους σκέψη για την εικόνα και στην τεχνοτροπία του καθενός.

            Στην συζήτηση που ακολουθεί λαμβάνουν μέρος: ο J.-L. Palierne, oM. Vincent,η E. Vandek,η S. Rientor,η A. Colombiani, oJ. Georgievsky,ο B. Frinking, ο Γ. Παπαθωμάς και η Α. Μαρίνη. Στο πρώτο μέρος της συζήτησης που δημοσιεύεται σε αυτό το τεύχος θίγεται το ζήτημα της ενότητας της ορθόδοξης Εκκλησίας σε αντιπαράθεση με τον φυλετισμό και την πρακτική των εθνικών δικαιοδοσιών, το θέμα της ορθόδοξης ιεραποστολής και της ορθόδοξης πνευματικότητας και το πώς σχετίζονται αυτά τα δύο.

            Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με τρεις βιβλιοκρισίες βιβλίων που έχουν θέματα που σχετίζονται με την παρουσία του Χριστιανισμού στην Ευρώπη. Ο Δ. Θέος καταθέτει την κριτική του για το βιβλίο του UmbertoEcoΤέχνη και Κάλλος στην Αισθητική του Μεσαίωνα, ο Κ. Δεληκωνσταντής διαβάζει κριτικά το βιβλίο του Δ. Τσελεγγίδη Η σωτηριολογία του Λούθηρου και ο Γ. Μαντζαρίδης παρουσιάζει το βιβλίο του Αρχιμ. Σωφρόνιου Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστί.

            Το τεύχος ολοκληρώνεται με τις μόνιμες στήλες του περιοδικού Διάλογος με τους αναγνώστες και Το βιβλίο.

Σύναξη, Από την Παλαιά στην «Νέα Τάξη», τχ. 45 (1993), σσ. 126.

            Το 45^ο τεύχος του περιοδικού Σύναξη περιέχει ένα σύνολο κείμενων που έχουν ως στόχο να περιγράψουν και να αναλύσουν το φαινόμενο που ονομάζεται «Νέα Τάξη» και την σχέση που έχει αυτή με τον τρόπο που κατανοεί ο Χριστιανισμός τον κόσμο και την ιστορία.

            Το αφιέρωμα αρχίζει με ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου Οι σκληροί καιροί. Σε αυτό το απόσπασμα παρατίθενται κάποιες σκόρπιες σκέψεις για το πνεύμα της εποχής και την μορφή του ανθρώπινου βίου μέσα σε αυτό.

            Το κείμενο που ακολουθεί είναι του μ. Δημητρίου Σταυρονικητιανού ο οποίος εξετάζει την Νέα Τάξη ως προς το θρησκευτικό και πολιτικό της περιεχόμενο. Το κείμενο βρίθει υπερβολών και κυριαρχεί σε αυτό η μονομέρεια μιας ερμηνείας που εκλαμβάνει κάθε δυτικό ως μήτρα του φαινομένου της Νέας Τάξης.

            Η μελέτη του Σ. Κουτρούλη αναφέρεται στον αστικό πολιτισμό και στα χαρακτηριστικά που έχει αυτός σύμφωνα με τους συντηρητικούς στοχαστές Αλέξανδρο Χέρτσεν, Εντομντ Μπαίρκ, Μπονάλ, Ζ. Ντε Μαίστρ και Α. Τοκβίλ. Το έργο του τελευταίου απασχολεί και το μεγαλύτερο μέρος της μελέτης. Μέσω του Τοκβίλ ο συγγραφέας αναπτύσσει την έννοια του αμερικανισμού ως συνισταμένη του αστικού πολιτισμού.

            Στο επόμενο κείμενο του Β. Ξυδιά ανιχνεύονται κριτήρια εκκλησιαστικά για την δύσκολη σχέση της Εκκλησίας με την ιστορία. Ο συγγραφέας ασκεί κριτική τόσο στην άποψη που βλέπει την ιστορία ως μια ενδοκοσμική σύγκρουση των δυνάμεων του καλού με του κακού όσο και στην άποψη ότι η ιστορία είναι ένα ουδέτερο έδαφος, μια ηθικώς και οντολογικώς αδιάφορη ροή του χρόνου για το μεμονωμένο άτομο. Για τον συγγραφέα η ιστορία δεν πρέπει να είναι ένα πεδίο δεσμεύσεως αλλά είναι ένα πεδίο απελευθέρωσης.

            Το κείμενο που ακολουθεί του Η. Λιαμή διαπραγματεύεται την διαλεκτική ενότητας και ρήξης, ενότητας και συμφιλίωσης μέσα στην θεολογία και την ιστορία της ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο συγγραφέας εστιάζει στην Εκκλησία ως ένα τόπο συνάντησης και μεταμόρφωσης  του διασπασμένου κόσμου. Το αμέσως επόμενο κείμενο είναι του Γ. Καστρινάκη ο οποίος επιχειρεί μια χαρτογράφηση της ελληνικής διανόησης και της σχέσης αυτής με την Νέα Τάξη μέσα στην τότε συγκυρία (πόλεμος στην Γιουγκοσλαβία). Ο συγγραφέας ερμηνεύει την Νέα Τάξη μέσα από όρους οικονομικής και πολιτικής ισχύος

            Ο Δ. Πασσάκος στη μελέτη του ερμηνεύει την Αποκάλυψη του Ιωάννου υπό το πρίσμα της διαμόρφωσης μιας πρακτικής των ιωάννειων κοινοτήτων της Μικράς Ασίας απέναντι σε μια παράλληλη τάξη πραγμάτων με την οποία βρίσκονται σε αντιπαράθεση. Αυτήν την πρακτική την παρουσιάζει κυρίως μέσα από την κεντρική οδηγία του Ιωάννη προς τα μέλη αυτών των κοινοτήτων για την βρώση ειδωλόθυτων και τις επιδράσεις που φέρνει αυτή η οδηγία στην κοινωνική πραγματικότητα της περιοχής.

            Τελευταίο κείμενο του αφιερώματος είναι του Επισκόπου Μπουκόμπα Ιωνά Λουαγκά. Ο επίσκοπος αναφέρεται στην εμπειρία που έχει από την διακονία του ορθόδοξου ιθαγενούς κλήρου στην Εκκλησία της Ανατολικής Αφρικής. Τον απασχολεί το ζήτημα της συνάντησης της ορθοδοξία με τον Αφρικανισμό, τα θρησκευτικά και ομολογιακά προβλήματα που προκύπτουν καθώς και τα κοινωνικά και ιδιωτικά προβλήματα των ιθαγενών κληρικών.

            Στην ενότητα Ορθόδοξος Κόσμος δημοσιεύεται ποίηση του Α. Καλογερόπουλου, του Σ. Γουνελά, ένα μικρό κείμενο μνήμης του Δ. Κοσμόπουλου για τον Χ. Βακαλόπουλο και δύο σχόλια πάνω στην επικαιρότητα του Δ. Γκαλημανά και του Π. Νικολόπουλου.

            Το τεύχος ολοκληρώνεται με τις μόνιμες στήλες του περιοδικού Διάλογος με τους Αναγνώστες και Το Βιβλίο. Στην τελευταία στήλη οφείλει να τονισθεί ότι παρατίθεται μια εκτενής βιβλιοπαρουσίαση της τρίτης επανέκδοσης του βιβλίου Ζώον Θεούμενον του Π. Νέλλα από τον Θ. Παπαθανασίου.

Σύναξη, Για την πορεία της Εκκλησίας και τις νέες Θρησκείες, τ.χ 46 (1993), σσ. 111.

            Το 46ο τεύχος τoυ περιοδικού Σύναξη εστιάζει στις συνθήκες που διαμορφώνονται για την πορεία της Εκκλησίας μέσα σε έναν κόσμο που έχουμε την εμφάνιση νέων θρησκειών. Τέσσερα κείμενα περιλαμβάνονται σε αυτήν την κεντρική θεματική του τεύχους ενώ υπάρχουν και άλλα κείμενα με διαφορετική θεματική στις μόνιμες στήλες του περιοδικού.

            Το πρώτο μελέτημα είναι του π. Ιωάννη Μάγιεντορφ. Με βάση την διαπίστωση από την μία πλευρά της αναβίωσης  των εθνικών πολιτιστικών παραδόσεων και από την άλλη πλευρά της κρίσης που περνάει η χριστιανική παράδοση ο συγγραφέας θίγει το ζήτημα της παράδοσης. Πρώτον αποπειράται να προσδιορίσει την παράδοση με όρους παρελθόντος και μέλλοντος, δεύτερον κάνει μια αναδρομή στον δεύτερο αιώνα της χριστιανικής εποχής ανιχνεύοντας ομοιότητες με την δική μας εποχή και τρίτον κάνει μια αναφορά στην σημερινή οικουμενική κατάσταση και τις προσεγγίσεις των τριών μεγαλύτερων χριστιανικών οικογενειών απέναντι σε αυτή.

            Η μελέτη που ακολουθεί είναι του π. Β. Θέρμου και εξετάζει τις διάφορες εκφάνσεις της χριστιανικής θρησκευτικότητας στην νεοελληνική κοινωνία. Ο συγγραφέας εξετάζει τις πτυχές αγροτικής θρησκευτικής ιδεολογίας αλλά και της αστικής θρησκευτικής ιδεολογίας στην οποία αφιερώνει μεγαλύτερο μέρος της μελέτης του. Αναλύει ιδιαίτερα τα ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά του χώρου των θρησκευτικών οργανώσεων όσο και των εκκλησιαστικών χώρων που έχουν μία συνείδηση ριζικής αντίθεσης με τους προηγούμενους χώρους. Ο συγγραφέας καταλήγει με μια σειρά συμπερασμάτων.

            Ο Σ. Παπαλεξανδρόπουλος σε μια εμπεριστατωμένη και λεπτομερής μελέτη αναλύει το φαινόμενο που ονομάζουμε εμφάνιση και ανάδυση των νέων θρησκειών. Ο συγγραφέας παρουσιάζει πρώτα τις νέες θρησκείες μέσα από το πρίσμα της ιστορική τους πορεία, πρίσμα που είναι αναγκαίο για να καταλάβουμε τα εννοιακά χαρακτηριστικά αυτών των νέων θρησκειών. Στη συνέχεια μελετάει την έννοια της πνευματικότητας και την μετάβαση στην έννοια του κοσμοθεϊσμού μέσα στην νέα θρησκευτική συνείδηση. Τέλος επιχειρεί μια ταξινόμηση αυτών των νέων θρησκειών με κριτήρια πιο θεμελιώδη από εκείνα που έχουν χρησιμοποιηθεί σε άλλες μελέτες.

            Το αφιέρωμα τελειώνει με μία ιστορική μελέτη του Κ. Κοκκινόφτα που έχει ως θέμα της τις ενέργειες της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στην Λεμεσό της Κύπρου στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο συγγραφέας προσφεύγει σε διάφορες πηγές για να καταδείξει το επιχείρημα του ότι η πολιτική της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας ήταν η υποδούλωση της Ανατολής και η πολιτική εκμετάλλευση αυτής.

            Στην μόνιμη στήλη του περιοδικού Ορθόδοξος κόσμος δημοσιεύεται ένα κείμενο της Β. Γουνελά, ποιήματα του Αρχιμ. Φιλοθέου Γαρίτση και Π. Υφαντή, ένα επίκαιρο σχόλιο της συντακτικής επιτροπής της Σύναξης. Ακόμη το τεύχος συμπληρώνεται από τις μόνιμες στήλες Διάλογος με τους Αναγνώστες και Το Βιβλίο ενώ υπάρχουν και κάποιες σελίδες καταγραφής των βιβλίων που έλαβε η Σύναξη.

            Τέλος το τεύχος ολοκληρώνεται με την επαναφορά της στήλης Σελίδες Διδαχής όπου ο Αρχιμ. Νεκτάριος δημοσιεύει μία συζήτηση με έναν σύγχρονο στάρετς της Ρουμανίας, τον γέροντα Κλεόπα.