~ Orthodox Theological Digital Library I.M.D. ~

Σύναξη, Αποκάλυψη, Οικολογία, Φονταμενταλισμός, 56 ( 1995), 124 σσ..

            Το 56^ο τεύχος του περιοδικού Σύναξη περιέχει στο κύριο μέρος του ένα αφιέρωμα στην Αποκάλυψη του Ιωάννου με αφορμή τα 1900 έτη από την συγγραφή της και με θέμα την πρόσληψη της σήμερα μέσα σε συνθήκες παγκόσμιας οικολογικής κρίσης και ανόδου των φονταμενταλιστικών κινημάτων.

            Το αφιέρωμα ξεκινάει με το μήνυμα των Προκαθημένων της Ορθοδόξου Εκκλησίας στο Συνέδριο που έλαβε χώρα στην Πάτμο για τον εορτασμό των 1900 ετών από την συγγραφή της Αποκάλυψης του Ιωάννη. Το κείμενο που ακολουθεί είναι η εισήγηση του Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη στο ίδιο συνέδριο. Ο συγγραφέας υπογραμμίζει την θεολογική σημασία του βιβλίου της Αποκαλύψεως προκρίνοντας την ερμηνευτική προσέγγιση με οδηγό την διαχρονική υπαρξιακή του σημασία αντί της ερμηνείας που ψάχνει για συμβολισμούς και εικόνες. Μέσα από αυτήν ερμηνευτική θέση τίθεται το ερώτημα για το τι έχει να πει το βιβλίο της Αποκάλυψης για την οικολογική κρίση της εποχής μας.

            Η επόμενη εισήγηση του Καρδιναλίου RogerEtchegaray ασχολείται με το ίδιο θέμα. Βασική θέση του εισηγητή είναι ότι πρέπει συνεχώς να τονίζεται ότι η Αποκάλυψη δεν περιγράφει το τέλος του κόσμου αλλά απεναντίας τη καινούργια δημιουργία του κόσμου. Μόνο μέσα από την προοπτική αυτής της νέας Δημιουργίας μπορεί ο άνθρωπος να νοηματοδοτήσει τον κόσμο και την φύση με τις προκλήσεις που εμπεριέχουν.

            Ακολουθούν δύο εισηγήσεις. Η μία είναι του Κ. Δεσποτόπουλου που αναφέρεται στην καταστροφή του περιβάλλοντος και στην απαραίτητη δραστηριοποίηση της επιστημονικής κοινότητας για την αντιμετώπιση των κινδύνων που προκύπτουν και θα προκύψουν. Η δεύτερη είναι του HermanE. Dalyπου αναφέρεται στην έννοια της συντηρητικής ανάπτυξης που δίνει μια λύση στα προβλήματα που προκύπτουν από το σημερινό οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης που οδηγεί στην καταστροφή της φύσης. Μέσα από την Αποκάλυψη θεωρεί οτί υπάρχει ένα σημαντικό και ελπιδοφόρο μήνυμα και εξηγεί τους λόγους που αυτό δεν εισακούεται στην επιστημονική και πολιτική κοινότητα των Ηνωμένων Πολιτειών.

            Στην εισήγηση του ο Χ. Γιανναράς ασχολείται με δύο ερωτήματα. Πρώτον, εάν είναι τόσο αντίθετη προς την αρχαιοελληνική η χριστιανική θεώρηση της φύσης. Δεύτερον, εάν είναι η Αποκάλυψη του Ιωάννη ένας θρίαμβος της Ιστορίας πάνω στην φύση, η εξαγγελία της έσχατης απαξίωσης και καταστροφής της φύσης για χάρη της μεσσιανικής Βασιλείας.

            Η εισήγηση που ακολουθεί είναι του Ι. Παναγόπουλου και αποβλέπει στην αναγνώριση και την εκτίμηση των βασικών ερμηνευτικών αρχών και της εξηγητικής μεθόδου των πατερικών Υπομνημάτων του βιβλίου της Αποκάλυψης. Θέλει να δείξει την ιδιάζουσα συμβολή και αξία της πατερικής κατανοήσεως της Αποκάλυψης.

            Το αφιέρωμα τελειώνει με δύο κείμενα. Το πρώτο είναι του Φ. Σέρραρντ και αναφέρεται στην δυνατό παράδειγμα που μπορεί να λάβει ο σημερινός χριστιανός από τους Πατέρες της ερήμου όσο αναφορά την ευχαριστιακή του σχέση με τον κόσμο. Το δεύτερο κείμενο είναι του Γ. Μαντζαρίδη με θέμα το φαινόμενο του χριστιανικού φονταμενταλισμού, στο οποίον ασκεί κριτική και αντιπροτείνει την χριστιανική ηθική ως ουσιαστική αντιμετώπιση και υπέρβαση του.

            Στη μόνιμη στήλη του περιοδικού Ορθόδοξος Κόσμος υπάρχει ένα μικρό σχόλιο του Π. Γιατζάκη για τις επιδράσεις της Αποκάλυψης στη σκέψη του Μαρξ, ένα διήγημα του Δ. Αγγελή, ένα κείμενο για το εικαστικό έργο σε σχέση με την Αποκάλυψη του Β. Φιλιππάκου από τον Ν. Ζία και ένα κείμενο του Θ. Παπαθανασίου για την ιεραποστολική δράση στην Ανατολική Αφρική.

            Το τεύχος ολοκληρώνεται με τις μόνιμες στήλες του Διάλογος με τους Αναγνώστες και Το Βιβλίο.  

Σύναξη, Διάλογος των Εκκλησιών Α΄, τχ. 57 (1996), σσ. 128.

            Το 57^ο τεύχος του περιοδικού Σύναξη ασχολείται στο κύριο μέρος του με τον Διάλογο των Εκκλησιών μέσω κειμένων από πρόσωπα που συμμετέχουν σε συναντήσεις διαχριστιανικές και θεολόγους που προσεγγίζουν θεμελιώδη θεολογικά ζητήματα σε σχέση με αυτόν τον Διάλογο.

            Το πρώτο κείμενο είναι του Μητροπολίτη Σηλυβρίας Αιμιλιανού και αναφέρεται στο χωρισμό των Εκκλησιών και στην προσπάθεια Διαλόγου μεταξύ αυτών. Ο συγγραφέας περιγράφει πρώτα την ιστορική πραγματικότητα των σχέσεων και των εμπαθειών που προέκυψαν από το βαθύτατο ρήγμα στο σώμα του Χριστού και προβαίνει έπειτα σε μια ανάλυση των αφορμών του χωρισμού και των πρωτογενών αιτιών της πτωχείας του Διαλόγου που συντελέσθηκε και συντελείται.

            Επόμενο κείμενο είναι το πρώτο μέρος της μελέτης του Αρχιμ. Πλακίδα Deseilleο οποίος προσπαθεί να ανιχνεύσει με βάση την διάκριση μεταξύ της πνευματικότητας και της θεολογίας στην Δύση, κοινές αναφορές σε μια κληρονομιά των δυτικών και των ανατολικών Εκκλησιών. Επομένως εξετάζει τους Ρωμαιοκαθολικούς πνευματικούς συγγραφείς εντοπίζοντας αρκετές ομοιότητες με την διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας.

            Ακολουθεί το πρώτο μέρος του μελετήματος του Σ. Γιαγκάζογλου με θέμα την εξέλιξη της σχέσης της Χριστολογίας και της πνευματολογίας στη θεολογία της Δυτικής Εκκλησίας και στον τρόπο που αποτυπώθηκε αυτήν η σχέση στις έριδες εντός της δυτικής Εκκλησίας.

            Tο μελέτημα του π. Κ. Παπαδόπουλου αναφέρεται στην εξέλιξη του Διαλόγου της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τις αντιχαλκηδόνειες Εκκλησίες και αναλύει την διαπίστωση που έχει προκύψει από αυτόν για την δογματική και θεολογική θέση των δύο διαλεγόμενων.

            Ακολουθούν μια σειρά κειμένων που αποτελούν αποφάσεις και ανακοινώσεις σχετικά με τον διάλογο της Ορθόδοξης Εκκλησίας με άλλες Εκκλησίες. Το πρώτο κείμενο είναι απόφαση της έβδομης Ολομέλειας της Μικτής Επιτροπής Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ των Εκκλησιών Ορθοδόξου και Ρωμαιοκαθολικής και αναφέρεται στην Ουνία διατυπώνοντας κάποιες εκκλησιολογικές αρχές και κάποιους πρακτικούς κανόνες. Επίσης δημοσιεύεται κοινή δήλωση της Μικτής Επιτροπής Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ της Ορθοδόξου και των Ανατολικών Ορθόδοξων Εκκλησιών. Τέλος δημοσιεύεται υπόμνημα της κοινότητας του Αγίου Όρους για τον διάλογο Ορθοδόξων και Αντιχαλκηδονίων και η απάντηση του Μητροπολίτη Ελβετίας Δαμασκηνού.

            Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με δύο κείμενα. Το πρώτο είναι του Α.. Ταχιάου και αναφέρεται στην προσωπική εμπειρία του συγγραφέα από τις μεταπτυχιακές σπουδές που πραγματοποίησε στο Ορθόδοξο Ινστιτούτο του Αγ. Σεργίου στο Παρίσι. Το δεύτερο κείμενο είναι του Α. Κοτταδάκη που καταθέτει και αυτός κάποιες σκέψεις για τα ζητήματα των σχέσεων μεταξύ των Εκκλησιών.

            Στην μόνιμη στήλη του περιοδικού Ορθόδοξος Κόσμος υπάρχει ένα αφιέρωμα στον Ουαλό ποιητή  EurosBowen το οποίο επιμελείται ο π. Α. Σαλαπάτα. Το τεύχος ολοκληρώνεται με την μόνιμη στήλη του περιοδικού Το Βιβλίο.

Σύναξη, «Διάλογος των Εκκλησιών Β΄» , τχ. 58 ( 1996), σσ. 113

            Το 58^ο τεύχος του περιοδικού Σύναξη συνεχίζει και ολοκληρώνει το αφιέρωμα στο Διάλογο των Εκκλησιών. Στο αφιέρωμα δημοσιεύονται νέα κείμενα που συζητούν με τα κείμενα και του προηγούμενου τεύχους καθώς και το δεύτερο μέρος από κείμενα που δεν ολοκληρώθηκαν στο τεύχος 57.

            Το πρώτο κείμενο του αφιερώματος είναι του Μητροπολίτη Σηλυβρίας Αιμιλιανού ο οποίος ενδιαφέρεται να αναλύσει την στάση, θεολογική και πρακτική, που κράτησε ο ιερός Αυγουστίνος απέναντι στην αίρεση των Δονατιστών και ο τρόπος που διαλέχθηκε μαζί τους. Μέσα από αυτήν την ανάλυση ο συγγραφέας αντλεί γενικότερα συμπεράσματα για το θέμα του διαλόγου.

            Αμέσως μετά υπάρχει το δεύτερος μέρος των δύο μελετών που το πρώτο τους μέρος δημοσιεύθηκε στο προηγούμενο τεύχος. Πρόκειται πρώτον για την μελέτη του Αρχιμ. Πλακίδα Deseille όπου ο συγγραφέας συνεχίζει την σκιαγράφηση της Ρωμαιοκαθολικής πνευματικότητας δείχνοντας τα πολλά σημεία σύγκλισης αυτής με την ορθόδοξη παράδοση. Η δεύτερη μελέτη είναι του Σ. Γιαγκάζογλου στην οποία εξετάζεται η σχέση της Χριστολογίας και της πνευματολογίας. Σε αυτό το δεύτερο μέρος της μελέτης του εστιάζει κυρίως στην σχέση αυτή μέσα στην θεολογία και την ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας και καταλήγει σε κάποια συμπεράσματα για την σημερινή εποχή και την σπουδαιότητα αυτής της σχέσης ως προς την κατανόηση της κατάστασης που επικρατεί τόσο στις Δυτικές Εκκλησίες όσο και στις Ανατολικές Εκκλησίες.

            Ακολουθεί ένα κείμενο του π. Ι. Χρυσαυγή που σχολιάζει την λεγόμενη Δήλωση της Λίμα που αποφασίσανε  οι συμμετέχοντες στην Οικουμενική Κίνηση. Ο συγγραφέας αναλύει τις βασικά στοιχεία αυτής της Δήλωσης για τις εκκλησιολογικές και θεολογικές  έννοιες  όπως η Ευχαριστία και η Λειτουργία.

Ο π. Β. Θερμός ορίζει την έννοια του εκκλησιολογικού δοκητισμού και παρουσιάζει ποικίλες εκφάνσεις αυτού στην καθημερινή πρακτική της Εκκλησίας. Μέσω αυτής της μεθόδου θέτει ερωτήματα ως προς την αυτοσυνειδησία της Ορθοδόξου Εκκλησίας που λαμβάνει μέρος στον Διάλογο με τις άλλες Εκκλησίες.

            Το αφιέρωμα ολοκληρώνεται με δύο κείμενα απαντήσεις σε κείμενα που δημοσιεύθηκαν στο προηγούμενο τεύχος. Η πρώτη απάντηση είναι ένα κείμενο του Αρχιμ. Α. Παραβάντσου σε σχέση με το κείμενο του π. Κ. Παπαδόπουλου το οποίο είχε ως θέμα το Διάλογο της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τις Αντιχαλκηδόνειες Εκκλησίες. Επίσης δημοσιεύεται για το ίδιο θέμα η απάντηση της κοινότητας του Αγίου Όρους στο κείμενο το οποίο τους είχε απευθυνθεί στο προηγούμενο τεύχος από τον Μητροπολίτη Ελβετίας Δαμασκηνό.

            Εκτός της ύλης του αφιερώματος δημοσιεύεται το κείμενο του Σ. Γουνελά ο οποίος εξετάζει κριτικά τα βιβλία του Χ. Γιανναρά Αλφαβητάρι της Πίστης, Ορθοδοξία και Δύση στη νεώτερη Ελλάδα, Μετανεωτερική μετα-φυσική και Αόριστη Ελλάδα. Επίσης υπάρχει και το κείμενο του Α. Σταυράτη με θέμα την εικόνα του καθηγητή θεολογίας που αντλείται από την ποίηση του ποιητή και θεολόγου Μ. Μουντέ. Τέλος υπάρχει ένα μικρό διήγημα του Λ. Κασαμπαλίδη, ποιήματα του Γ. Πεγειώτη και ένα μικρό κείμενο μνήμης για τον Σέρραρντ από τον π. Ι. Χρυσαυγή. Το τεύχος ολοκληρώνεται με τις μόνιμες στήλες του περιοδικού Διάλογος με τους Αναγνώστες και Το Βιβλίο.